نتايج جستجو مطالب برچسب : احکام عزاداری

آنچه در فتاوای اکثر مراجع معظم تقلید در مورد برهنه شدن برای سینه زدن، به چشم می خورد حاکی از آن است که انجام این امر در عزای امام حسین(علیه السلام)، اگر در مقابل چشم نامحرم نبوده و دارای مفسده نباشد، جایز است.

چند سوال: برهنه شدن در مراسم عزای ابی عبدالله(علیه السلام) در حالی که عزاداران با سنین مختلف حضور دارند چه حکمی دارد؟ لطفا مصادیق وهن دین و حد برهنه شدن (به این معنا که تا چقدر از بدن معلوم باشد اشکال ندارد) را در مورد مراسمات عزاداری بیان کنید. 2. لطمه زدن و سینه زدن به حد سرخ شدن چه حکمی دارد؟ 3. آیا این مطلب که امام در روز عاشورا پیراهن کهنه ای طلب کرد تا دشمن بعد از شهادت حضرت، در آن طمع نکند می تواند دلیل مناسبی برای عدم برهنه شدن و ایراد به برهنه شدن در مراسم عزای امام باشد؟

1- آنچه در روایات زیادی مورد سفارش و تأکید است، عزادارى و محزون و گریان بودن در مصیبت شهادت و مظلومیت سالار شهیدان، امام حسین(علیه السلام) است. شکل عزادارى و چگونگى آن به حسب عرف و عادت و مراسم و فرهنگ هر جامعه مختلف است و در روایات بر شکل خاصى از آن تأکید نشده است. برهنه شدن در مراسم عزادارى که در بعضى جاها معمول است، تابع همین عرف و عادت است و داراى فضیلت و ارزش خاصى نمى باشد و هیچ گونه تأکیدى بر آن نشده، بلکه در مکان هایی که این مراسم در معرض دید و تماشاى خانم ها باشد، ترک این کار و انجام عزادارى با لباس، بدون شک بهتر و مناسب تر است.

در هر حال، آنچه در فتاوای اکثر مراجع معظم تقلید در مورد برهنه شدن برای سینه زدن، به چشم می خورد حاکی از آن است که انجام این امر در عزای امام حسین (علیه السلام)، اگر در مقابل چشم نامحرم نبوده و دارای مفسده نباشد،جایز است. [1]

شایان ذکر است، برهنه شدن (به شکل مجالس امروزی)، مصداق وهن دین شمرده نمی شود. بله اگر در کشور و منطقه ای این موضوع باعث وهن دین باشد، جایز نیست.

2- لطمه در لغت به معناى ضربه زدن به صورت و بدن، با کف دست است. [2] با توجه به روایاتی که در باب عزاداری امام حسین وارد شده است، هیچ یک از فقها و مراجع، لطمه و «سینه زدن شدید» در عزای حضرت سیدالشهداء (علیه السلام) و دیگر معصومان را حرام ندانسته، بلکه بر استحباب آن تصریح و تأکید کرده اند. [3]

البته روشن است که جواز این مسئله نیز تا حدّی است که اولاً: موجب جنایت بر نفس نشود و ثانیاً: وهن اسلام و بی حرمتی مسلمانان نباشد. [4]

3- قضیه (پیراهن کهنه) هم بنا بر آنچه در کتاب «لهوف» آمده به این شکل است که: امام حسین(علیه السلام) به اهل حرم فرمود: جامه کهنه‏اى که کسى در آن رغبت نکند براى من بیاورید تا زیر لباس‏ هایم بپوشم که بدن مرا برهنه نکنند. [5]

این جریان شاید دارای یک پیام اخلاقی، مبنی بر حفظ عفّت و حرمت خویش داشته باشد، امّا ربطی به مسئله ذکر شده ندارد و هیچ فقیهی آن را دلیل بر عدم جواز برهنگی در عزاداری امام حسین(علیه السلام) قرار نداده است.

استفتاء از آیه الله خامنه ای دام ظله:

جواب: اگر مسئول هیئت به وکالت صریح از اعضاى هیئت اقدام به دریافت وام جهت تهیه امکانات و هزینه‌هاى جارى هیئت نموده، همه اعضاى هیئت ضامن خسارت وارده هستند وگرنه شخص مسئول هیئت که پیش خود اقدام به دریافت وام نموده ضامن خسارت وارده است و اگر خسارت وارده در اثر تفریط باشد، هر کس که تفریط نموده ضامن است و تشخیص آن با اعضاى هیئت و عرف است.

چند استفتاء از آیه الله مکارم شیرازی دام ظله:

جواب: هرگاه آن صدا متناسب مجالس لهو و فساد باشد جایز نیست.

جواب: احتیاط آن است که این گوسفندان را صرف اطعام عزاداران نمایند مگر این که از قراین معلوم شود که نذر کنندگان هدف دیگرى داشته اند.

جواب: هرگاه مردم از این جریان قبلا با خبر باشند و با رضایت به این امور قربانى کنند اشکالى ندارد و اگر با خبر نیستند باید گوشت ها را صرف در مصارف عزادارى کنند.

جواب: باید نذر کنند که براى رضاى خدا به مراسم حسینى، فلان کمک را مى کنند، و نذر براى پرچم و امثال آن صحیح نیست، بلکه باید براى خدا به نیت کمک به عزاى صاحب پرچم یعنى امام حسین(علیه السلام) و یارانش باشد.

جواب: گرچه گاهى خواب ها پرده از روى مسائل مهمى بر مى دارد ولى با توجه به اینکه خواب شرعاً حجت نیست نباید در منابر زیاد روى آن تکیه کرد.

پی نوشت ها:

[1] گلپایگانى، لطف الله صافى، جامع الأحکام ؛ خمینی، روح الله، استفتاءات، ج 3، سوالات متفرقه، س 46؛ فاضل لنکرانی، محمد، جامع‏المسائل، ج 1، س 2163 و 2165؛ بهجت، محمد تقی، توضیح‏المسائل، م 1937؛ (آیه الله مکارم شیرازی دام ظله: در صورتی که زنان حضور داشته باشند این کار حرام است و اگر زنان هم نباشند اشکال دارد)

[2] . فراهیدی، خلیل بن احمد، کتاب العین، ج 7، ص 433

[3] . جمعى از مولفان، مجله فقه اهل بیت (علیهم السلام)، ج ‌49، ص 201؛ تبریزى، جواد، استفتاءات جدید، ج 1، ص 452 ؛ لنکرانى، محمد، جامع المسائل، ج ‌1، ص 579

[4] . شیرازى، ناصر مکارم، استفتاءات جدید، ج ‌2، ص 247

[5] . سید بن طاوس، اللهوف علی قتلی الطفوف، ص 123

سۆال 1: آیا زدن طبل و شیپور در تعزیه حضرت سیدالشهداء ـ علیه السلام ـ جایز است یا نه؟

جواب: اگر از آلات لهو و لعب نباشد و وهن بر مذهب هم نشود مانع ندارد. (ر.ک استفتائات حضرت امام (ره), ج3, ص583)

جواب: مراسم عزاداری حضرت سیدالشهداء ـ علیه السّلام ـ که افضل قربات است باید بنحو صحیح و مطابق موازین شرعی انجام گیرد و استفاده از آلات موسیقی, مناسب با عزاداری سالار شهیدان نیست و شایسته است مراسم عزاداری به همان صورت متعارفی که از قدیم متداول بوده برگزار شود تا همگان بتوانند از برکات آن بهره مند گردند. (ترجمه استفتائات مقام معظم رهبری, س1448 و 1449)

جواب: مادام که ضرر قابل توجه نداشته باشد اشکال ندارد. (برگرفته از استفتائات جدید امام (ره), ج3, ص580, س34)

جواب: از هر کلام و کاری که موجب وهن مذهب است باید اجتناب شود و اشعاری خوانده شود که حاوی مطالب صحیح در مقام بلند ائمه و یا مصائب آنها و نیز زنده کننده اهداف آنها باشد. (ر.ک استفتائات امام (ره), ج3, ص579 عزاداری)

جواب: شبیه خوانی اگر با دروغ و آلات لهو توأم نباشد و موجب توهین به مقام شامخ حضرت حسین بن علی ـ علیه السلام ـ یا سایر شهدا نشود اشکالی ندارد و احتیاط آن است که مردان لباس زنان را نپوشند. (استفتائات جدید آیه الله مکارم شیرازی دام ظله, ج1, س572)

جواب: این امر بستگی به خود افرادی دارد که نذر می کنند اگر نذر خود اشخاص کرده اند به آنها می رسد و اگر نذر را برای کل مراسم می دهند در همه موارد عزاداری می توانند مصرف نمایند. (ر.ک استفتائات امام (ره), ج2, ص467, س29)

جواب: زدن به سر و صورت و کارهایی که به طور معمول شخص عزادار انجام می دهد مادام که ضرر معتدّ به نداشته باشد اشکال ندارد و جوانان عزیز ضمن شرکت در مجالس عزاداری سیدالشهداء ـ علیه السّلام ـ باید سعی کنند اولاً قصد قربت خود را حفظ و با یادگیری تاریخ عاشورا و تحلیل صحیح نهضت کربلا درس فداکاری, آزادگی و مردانگی شجاعت و غیرت دینی را بیاموزند و امر به معروف و نهی از منکر را به عنوان یکی از درس های قیام کربلا سرلوحه عمل خود قرار دهند و با شناسایی جوانان متدین و مذهبی که در این مراسم شرکت می کنند صفوف خود را فشرده تر سازند و نسبت به افرادی که کمتر در مجالس مذهبی شرکت می کنند و به برکت قیام کربلا موفق به شرکت در مجالس امام حسین ـ علیه السّلام ـ می شوند کمال احترام را قائل شوند و با اخلاق پسندیده و برخورد گرم و متین توطئه دشمنان را در جدایی ملت از مراسم مذهبی نقش بر آب سازند. نکته مهمی که در خاتمه باید مورد توجه قرار گیرد آن است که شرکت در مجالس عاشورا نباید موجب کمرنگ شدن واجبات از جمله نماز خصوصاً در اول وقت گردد و نیز صدای بلندگوی مجالس نباید موجب مزاحمت برای همسایگان گردد. (ر.ک استفتائات امام (ره), ج3, س33, ص580)

جواب: اگر در معرض دید نامحرم باشد و یا خوف مفسده وجود داشته باشد در این صورت نباید با بدن برهنه سینه بزنند. (کتاب مسائل جدید از دیدگاه مراجع تقلید, ج4, ص203)

جواب: بالا و پایین پریدن در سینه زدن حرام نیست ولی بهتر است از روشهای معقول و مناسب با این مجالس استفاده گردد که بهانه به دست مخالفین داده نشود. (کتاب مسائل جدید از دیدگاه مراجع, ج3, ص36 و 37)

جواب: سۆال مبهم است اگر مقصود مداحی هایی است که در آن اشعار غیر مناسب با مقام بلند اهل بیت ـ علیهم السلام ـ یا کلمات کفرآمیز گفته می شود شرکت در آن مجالس و تروی, جآن و گوش دادن به نوارهای آن حرام است و اگر مسئله دیگری مورد نظر است مرقوم فرمایید تا پاسخ داده شود. (برگرفته از کتاب مسائل جدید از دیدگاه مراجع, ج3, ص32 ـ 36)

جواب: مشکی پوشیدن و سینه زدن هر دو از شعائر عزاداری است و عزاداری بر امام حسین ـ علیه السّلام ـ مورد تأیید روایات فراوان است و از بزرگترین شعائر اسلامی است که طبق آیه شریفه 32 سوره حج ،تعظیم این شعائر لازم است.

جواب: به طور کلی شرکت در مجالس معصیت جایز نیست و باید افراد مذکور را نهی از منکر نمود البته چون ممکن است گفتن یک شخص اثر نداشته باشد اگر از طریق علمای شهر و یا امام جمعه اقدام شود اثر بیشتری خواهد داشت و استفاده از آلات مخصوص به لهو در همه جا حرام است و در مراسم عزاداری گناهش بیشتر است. (استفتائات جدید امام (ره), ج3, ص583 عزاداری)