گرانی، عطای خرید کتاب را به لقای آن بخشید!

بیست و ششمین نمایشگاه بین المللی کتاب تهران در حالی در روزهای گذشته به کار خود پایان داد که مهم ترین شاخصه اش افزایش قیمت کاغذ و کاهش استقبال مخاطبان از آن بود.

نمایشگاهی که باز مهمان مصلی بود

به رغم ادعای مدیران برگزاری نمایشگاه کتاب که سالها است خبر از تغییر محل برگزاری این رویداد فرهنگی کشور می دهند، بار دیگر این مصلای امام خمینی تهران بود که امسال هم با آغوش باز پذیرای غرفه های پر از کتاب بیست و ششمین دوره از نمایشگاه شد. اما ماجرای ازدحام تحمل ناپذیر واگن های مترو مانند سالهای گذشته یکی از بزرگترین مشکلاتی بود که شهروندان تهرانی در روزهای برگزاری نمایشگاه با آن مواجه شدند و معلوم نیست بالاخره چه زمانی قرار است محل دائمی نمایشگاه کتاب معرفی و جایگزین مصلی شود.

کاهش عناوین کتاب و کاهش تیراژ

یکی از مهم ترین مولفه های این دوره از نمایشگاه افزایش قیمت کاغذ بود که در تمام ابعاد نمایشگاه کتاب بیست و ششم تاثیر گذاشت. تغییرات ناگهانی نرخ دلار در سال گذشته و وابستگی صنعت نشر کشور به واردات کاغذ باعث شد که بحران بزرگی در تمام زیر مجموعه های نشر کشور از کتاب گرفته تا مطبوعات اتفاق بیفتد. بر همین اساس هم بود که بسیاری از روزنامه ها در سال گذشته صفحات خود را کاهش دادند و برخی هم به آستانه ورشکستگی و توقف توزیع رسیدند.

یکی دیگر از عرصه هایی که تحت تاثیر گرانی کاغذ قرار گرفت، نمایشگاه کتاب امسال بود. به گونه ای که اگر در دوره های پیشین تیراژ هزارتایی برای یک کتاب رقم پیش پا افتاده ای تلقی می شد، تیراژ هزارتایی برای کتاب های نمایشگاه بیست وششم عدد مقبولی بود. البته به اعتقاد وزیر ارشاد، گرانی کاغذ باعث شده تا ناشران دقت بیشتری در انتخاب کتاب‌ها به خرج بدهند و آثاری را که بار محتوایی ضعیفی داشتند، کنار بگذارند.

گرانی؛ عطای خرید کتاب را به لقای آن بخشید

یکی از دیگر رخداد های این دوره از نمایشگاه ، افزایش قیمت کتاب ها بود. ماجرای نیاز 85 کشور به واردات کاغذ و تغییرات نرخ دلار و عدم تخصیص ارز مرجع دست در دست هم داد تا قیمت کتاب های این دوره سر به فلک بکشد و مردم دیگر نتوانند از پس خرید کتاب های مورد نظرشان بر بیایند و ترجیح دهند عطای خرید کتاب را به لقایش ببخشند. شاید به همین دلیل هم بود که نمایشگاه کتاب امسال رونق سایر سالها را نداشت و مردم با دیدن گرانی کتابها ترجیح می دادند به تماشای جلد کتاب ها بسنده کنند.

ازدحام تحمل ناپذیر دالان های مصلی

یکی دیگر از مشکلات این دوره از نمایشگاه مانند همه دوره های آن شلوغی و ازدحام تحمل ناپذیر دالان های مصلی تهران بود که نفس کشیدن را در فضای نمایشگاه دشوار می کرد. شاید همین شلوغی محوطه نمایشگاه کتاب است که باعث می شود برخی ترجیح بدهند از تخفیف های نمایشگاه استفاده نکنند و سر حوصله با مراجعه به کتاب فروشی های روبروی دانشگاه تهران و با فراغ بال و خیال راحت کتاب مورد نظرشان را تهیه کنند.

بازار داغ خوردن در حاشیه نمایشگاه

البته یکی از حاشیه هایی که در تمام دوره های نمایشگاه دیده می شود و به جنبه تفریحی نمایشگاه می افزاید، هجوم اغذیه فروشی ها در محوطه بیرونی شبستان است. در دوره برگزاری نمایشگاه بیش از اینکه دالان های مصلی شلوغ باشند، اغذیه فروشی های اطراف هستند که با سیلی از جمعیتی روبرو هستند که برای تهیه غذا در صف های طولانی می ایستند.

بازدید حدود 5 میلیون نفر از نماشگاه کتاب

با همه این تفاسیررئیس بیست و ششمین نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران آمار کلی بازدیدکنندگان این دوره را حدود 5 میلیون نفر برآورد کرده و در این خصوص گفته است: میزان فروش کتاب در نمایشگاه امسال که تنها توسط دستگاه‌های کارتخوان صورت گرفته و در تراکنش‌های آن ثبت شده، نسبت به سال گذشته با حدود 7 میلیارد تومان افزایش به بیش از 30 میلیارد تومان رسیده است. البته مسئله ای که در این میان مطرح می شود این است که حجم بالایی از کسانی که هر ساله در مدت زمان برگزاری نمایشگاه راه مصلی را در پیش می گیرند، نه صرفا به قصد خرید کتاب، که با نیت تفریح و وقت گذرانی در کنار دوستان و خانواده در مصلی حضور پیدا می کنند و در برخی موارد زمانی که از نمایشگاه بیرون می روند جز تراکت های و پاکت های تبلیغاتی چیزی در دست ندارند.

حضور رهبری در نمایشگاه

امسال هم مانند سالهای گذشته، رهبر معظم انقلاب از نمایشگاه کتاب بازدید کردند. بازدید ایشان که همراه با خریداری کتاب نیز بود، باعث توجه مردم حاضر در نمایشگاه و رسانه‌ها شد، به طوری که کتاب شعر«ضد» که توسط رهبر انقلاب خریداری شد، به سرعت به یکی از پر‌فروش‌ترین کتاب‌های نمایشگاه تبدیل شد. این کتاب در مدت برگزاری نمایشگاه به چاپ سوم خود رسید.

نامزدهای انتخابات در دالان های مصلی

یکی دیگر از اتفاقات این دوره از نمایشگاه حضور نامزدهای انتخابات ریاست جمهوری بود. به گفته رئیس این دوره نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران علی رغم اینکه 11 نفر از نامزدهای این انتخابات از نمایشگاه دیدن کردند، هیچ حاشیه ای ایجاد نشد.

ناشران برگزیده سال 91

در آیین اختتامیه بیست و ششمین نمایشگاه بین المللی کتاب تهران ناشران برگزیده سال 1391 معرفی شدند که بر این اساس در میان ناشران کودک و نوجوان: قدیانی، ناشران خصوصی تهرانی: سخن، ناشران خصوصی شهرستانی: دلیل ما، ناشران دولتی کودک و نوجوان: کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان، ناشران دولتی و عمومی بزرگسال: سمت، ناشران دولتی شهرستانی: براق، لقب ناشران برتر این دوره از نمایشگاه کتاب تهران را به خود اختصاص دادند. همچنین نشر افق در حوزه کودک و نوجوان، انتشارات دانشگاه امام صادق (ع) در حوزه ناشران خصوصی تهران، انتشارات سوره مهر در حوزه ناشران دولتی، انتشارات نوید شیراز در بخش ناشران خصوصی شهرستانی و انتشارات عروج اندیشه در حوزه ناشران دولتی و عمومی بزرگسالان تقدیر شدند.

این دوره هم گذشت!

بالاخره با تمام مشکلات گرانی کتاب و کاهش تیراژ، سرانجام این دوره از نمایشگاه هم به کار خود پایان داد به این امید که مدیران وزارت ارشاد فکری به حال مشکلات گرانی کاغذ ،کاهش تیراژ و عناوین کتاب ها کنند تا نرخ تاسف برانگیز سرانه مطالعه کشور ما بیش از این کاهش پیدا نکند.