دعایی برای انسان گرفتار

دعایی برای انسان گرفتار

أمَّنْ یجِیبُ المُضطَرَّ إذَا دَعَاهُ وَیکشِفُ السُّوءَ وَیجْعَلُکمْ خُلَفَاءَ الأرْضِ أإلَهٌ مَعَ اللَّهِ قَلِیلًا مَا تَذَکرُونَ [1]

بلکه آیا (معبودان شما بهترند یا) کسی که درمانده را، به هنگامی که او را می خواند، اجابت می کند، و (گرفتاری) بد را برطرف می سازد، و شما را جانشینان (خود یا گذشتگان در) زمین قرار می دهد؛ آیا معبودی با خداست؟! چه اندک متذکر می شوید.

نکته ها و اشاره ها:

1- هرگاه تمام درها و اسباب جهان به روی انسان بسته شود و از هر نظر درمانده گردد، تنها کسی که می تواند مشکلات را برطرف سازد و نور امید را در دل ها بتاباند و دعای انسان های گرفتار را مستجاب کند، ذات پاک خداست.

2- مقصود از «جانشینان زمین»، یا همان ساکنان زمین هستند که خدا آنان را حکم ران و صاحب اختیار نعمت های زمین قرار داده و وسایل رفاه و آرامش آنان را فراهم کرده است، یا منظور جانشین شدن اقوام به جای همدیگر در زمین است.[2]

یا مقصود جانشین شدن نوع انسان به جای خدا در زمین است که در آیات دیگر قرآن بدان اشاره شده است.[3]

البتّه معنای اول و سوم قابل جمع است و ممکن است مقصود آیه هر سه معنا باشد.

3- در برخی احادیث از امام باقر و امام صادق علیهما السلام روایت شده که مقصود از مُضطرّ در این آیه قائم آل محمد صلی الله علیه و آله است که خدا دعای او را مستجاب و مشکلات او را برطرف می سازد و او را خلیفه ی زمین می گرداند.[4]

البتّه این گونه احادیث مصداق روشن مضطرّ را بیان می کند و گرنه مفهوم آیه شامل هر فرد مُضطرّ که دعا کند، می شود.[5]

4- سالک اضطرار خود را در نظر بگیرد:

امام خمینی رحمه الله در این مورد می نویسند: پس بهتر است که سالک الی اللَّه پای سلوک خود را بشکند و از اعتماد به خود و ارتیاض (: ریاضت کشیدن) و عمل خود یکسره برائت جوید و از خود و قدرت و قوت خود فانی شود و فنا و اضطرار خود را همیشه در نظر گیرد تا مورد عنایت شود و راه صد ساله را با جذبه ی ربوبیت یک شبه طی نماید و لسان باطن و حالش در محضر قدس ربوبیت با عجز و نیاز عرض کند: «أَمَّن یجِیبُ الْمُضْطَرَّ إِذَا دَعَاهُ وَیکشِفُ السُّوءَ».[6]

آموزه ها و پیام ها:

1- هنگام برآورده شدن دعاها و رفع مشکلات، نشانه های خدا را ببینید.

2- یکی از سرچشمه های شرک غفلت و پند ناآموزی است.

پی نوشت ها:

[1] سوره نمل، آیه 62

[2] تفسیر نمونه، ج 15، ص 518.

[3] ر. ک: سوره ‏ى بقره، آیه‏ى 30.

[4] بحارالانوار، ج 51، ص 48 و تفسیر نورالثقلین، ج 4، ص 94.

[5] در مورد دعا و شرایط استجابت آن ر. ک: سوره‏ ى اعراف، ذیل آیه‏ى 56.

[6] آداب الصلوه، ص 67.