حذف چهار صفر از پول ملی؛ چرا کارشناسان و نمایندگان مجلس مخالف هستند
کارشناسان اقتصادی و نمایندگان مجلس معتقدند حذف چهار صفر از پول ملی در شرایط کنونی بهصلاح نیست و در این زمینه به تورم ۴۰درصدی و بیثباتی اقتصادی ناشی از شیوع کرونا، و حجم کم اسکناس و سکه در مقایسه با نقدینگی ۲۲۰۰هزار میلیارد تومانی اشاره میکنند.
به گزارش میهن فال: محمد حسینی عضو کمیسیون برنامه و بودجه مجلس شورای اسلامی با اشاره به اینکه لایحه دولت مبنی بر “حذف چهار صفر از پول ملی” در کمیسیونهای تخصصی مجلس مورد بحث و بررسی قرار گرفت و نهایتاً مصوبه کمیسیون اقتصادی به هیئت رئیسه در صحن علنی ارجاع شد گفت: با توجه به تعطیلی 50روزه مجلس و شرایط خاص کشور مشخص نیست که این موضوع در اولویت مجلس فعلی قرار گیرد یا اینکه به مجلس بعدی واگذار شود.
وی با بیان اینکه حذف چهار صفر از پول ملی تأثیر چندانی در وضعیت اقتصادی کشور ندارد افزود: ما حتی اگر امروز هم این موضوع را مصوب و به شورای نگهبان ارسال کنیم و شورا هم تأیید کند بانک مرکزی بالغ بر یک سال زمان نیاز دارد تا شرایط تعریف اسکناسها و اعداد و ارقام رایج در کشور را تغییر دهد بنابراین پیگیری این موضوع در شرایط اقتصادی و کرونایی خیلی ضروری نیست.
عضو کمیسیون برنامه و بودجه مجلس با ابراز اینکه “80 درصد تبادلات پولی در ایران بهصورت الکترونیکی انجام میشود و در بسیاری مواقع نیز نیازی به جابهجایی اسکناس نداریم” گفت: این موضوع، هزینه جابهجایی و حمل پول را تا حد زیادی کاهش داده است.
این نماینده مجلس در رابطه با زمان مناسب برای کاهش صفرهای پول ملی مطرح کرد: زمانی که شرایط داد و ستد پول الکترونیکی ارتقا پیدا کند سریعتر میتوانیم این طرح را اجرا کنیم.
* حذف چهار صفر از پول ملی در شرایط تورم 40درصدی بهنفع کشور نیست
حسینی همچنین به اثرات اجرای طرح کاهش صفرهای پول ملی اشاره و اظهار کرد: حذف چهار صفر از پول ملی منجر به کاهش آثار روانی گرانیها در شرایط تورمی خواهد شد و مردم راحتتر داد و ستد میکنند.
عضو کمیسیون برنامه و بودجه مجلس معتقد است که حذف چهار صفر از پول ملی در شرایط تورم 40درصدی و شرایط کرونایی امروز که بخش ضعیف و کمدرآمد جامعه فشار مضاعفی را تحمل میکنند به صلاح و نفع کشور نیست.
وی در بخش دیگر اظهارات خود با تأکید به ضرورت اصلاح نظام بانکداری مطرح کرد: فضای بانکی ما کشور هماکنون بسیار متزلزل است، کمیسیون اقتصادی مجلس هم اصلاح نظام بانکداری را در صحن علنی مطرح کرد اما مجدداً به کمیسیون بازگشت و بهنظرم کمیسیون در این خصوص کمکاری کرده است.
حسینی از نمایندگان مجلس در دوره یازدهم خواست که در حوزه اصلاح نظام بانکداری و برای جلوگیری از افزایش حجم نقدینگیِ شبهپول توسط بانکها یک حرکت انقلابی انجام دهند.
* حذف چهار صفر از نظر محتوایی اشکالات اساسی دارد
محمدرضا پورابراهیمی عضو کمیسیون اقتصادی مجلس شورای اسلامی با اشاره به دو رویکرد شکلی و محتوایی در طرح “حذف چهار صفر از پول ملی” گفت: در رویکرد شکلی مباحثی چون سادهسازی حسابهای ملی و حسابداری مبنای عمل قرار میگیرد اما رویکرد محتوایی آن بهمراتب مهمتر است.
عضو کمیسیون اقتصادی مجلس شورای اسلامی افزود: ما امروز در حوزه سیاستهای پولی و ارزی، بانک مرکزی را داریم که بهجای استقلال از قوه مجریه و دولتها، دنبالهروی سیاست ها و تصمیمات دولتهاست و استقلالی ندارد.
وی ادامه داد: وقتی بانک مرکزی از سیاستهای دولت تبعیت میکند و نحوه رفتار آن در حوزه سیاستهای پولی و ارزی بهگونهای است که صفر تولید میشود قطعاً حذف چهار صفر کاری بیهوده است بنابراین بانک مرکزی باید طوری سیاستگذاری کند که منجر به تولید صفر یا همان تورم نشود.
این نماینده مجلس خاطرنشان ساخت: حذف چهار صفر در رویکرد شکلی یعنی سادهسازی اعداد و ارقام که کار خوبی هم است اما از نظر محتوایی اشکالات اساسی دارد.
عضو کمیسیون اقتصادی مجلس شورای اسلامی با بیان اینکه حذف چهار صفر از پول ملی هیچ تأثیری بر قدرت خرید مردم و کاهش ارزش پولی ملی ندارد اضافه کرد: مطرح شدن حذف صفر در این دولت از حوزه تورمی و سیاستهای ارزی بانک مرکزی ناشی میشود.
* حذف چهار صفر از پول ملی تأثیری بر کاهش نرخ تورم ندارد
محسن کوهکن عضو کمیسیون صنایع مجلس شورای اسلامی نیز مشکل اقتصاد ایران را ناشی از بحث تورم دانست و گفت: اولین سؤالی که مطرح میشود اینکه حذف چهار صفر از پول ملی تأثیری بر کاهش نرخ تورم دارد یا خیر که قطعاً پاسخ منفی است.
وی با بیان اینکه حذف چهار صفر از پول ملی آثار روانی بر جامعه خواهد داشت افزود: آثار روانی غیرکارشناسی این موضوع عمدتاً به فرهنگ عمومی مردم برمیگردد.
عضو کمیسیون صنایع مجلس شورای اسلامی با اشاره به نظرات موافقان و مخالفان نسبت به انجام این طرح گفت: موافقان اجرای این طرح مطرح میکنند که ما در حال حاضر در معاملات تجاری و اقتصادی چیزی بهعنوان ریال نداریم و بنابراین باید مبنا را بر قیمت واقعی قرار دهیم اما در مقابل، مخالفان بهویژه مرکز پژوهشهای مجلس عنوان میکنند که این کار هزینههایی به کشور تحمیل میکند و تأثیری هم بر اقتصاد ندارد.
این نماینده مجلس حذف چهار صفر از پول ملی را صرفاً یک عملیات حسابداری دانست و گفت: معتقدم که انجام این کار نه بهطور کلی مثبت و نه بهطور کلی منفی است لذا باید بحث و بررسیهایی در این خصوص صورت گیرد و اگر منافع آن بر مضراتش چربید نهایتاً اجرایی شود.
* حذف چهار صفر در شرایطی که تنها 50هزار سکه و اسکناس در دست مردم است عملاً موضوعیتی ندارد
حسین صمصامی سرپرست اسبق وزارت امور اقتصاد و دارایی نیز در این باره بیان کرد: حذف صفر از پول ملی در برخی کشورهای دنیا تجربه شده اما بیشتر در کشورهایی بوده که تورم بسیار بالایی داشتند و مردم در مبادلات تجاری خود با مشکل مواجه بودند.
سرپرست اسبق وزارت امور اقتصاد و دارایی افزود: گرچه “حذف چهار صفر از پول ملی” عملیات پرداختها و حسابداری را تسهیل می کند اما در شرایطی که حجم نقدینگی ما بیشتر از 2200 هزار میلیارد تومان بوده و تنها 50 هزار سکه و اسکناس در دست مردم است عملا موضوعیتی ندارد ضمن اینکه عمده معاملات مردم هم اکنون از طریق درگاه های الکترونیکی و کارت های اعتباری انجام می شود.
وی با اشاره به تبعات حذف چهار صفر از پول ملی گفت: این کار مستلزم اصلاحات اسکناس است و هزینه هایی را به جامعه تحمیل می کند، علاوه براین مردم هم در تطبیق معاملات خود با این موضوع دچار مشکلات عملیاتی و ذهنی خواهند شد.
صمصامی ادامه داد: با توجه به اینکه حذف چهار صفر از پول ملی در شرایط موجود اقتصاد ایران اولویتی ندارد لذا اجرای این طرح می تواند یک ذهنیت منفی در مردم ایجاد کند.
سرپرست اسبق وزارت امور اقتصاد و دارایی تأکید کرد: این کار درصورتی ضروری است که ما به یک شرایط با ثبات در اقتصاد رسیده باشیم و چهار صفر هم مبادلات و معاملات مردم را مختل کرده باشد اما اقتصاد ما به چنین شرایطی نرسیده و بنابراین این کار ضرورت ندارد.
وی با تأکید بر اینکه مجلس در شرایط موجود به هیچ وجه نباید زیر بار این طرح برود افزود: اگر در شرایط تورمی امروز چهار صفر را حذف کنیم اما نقدینگی همچنان به رشد خود ادامه دهد و هیچ فکری هم برای رشد مثبت سرمایه گذاری و اقتصادی نکرده باشیم نهایتاً این دفعه، پول ملی ما با سرعت بیشتری تضعیف خواهد شد.
صمصامی درخصوص تاثیر حذف چهار صفر بر بازار سرمایه گفت: حذف چهارصفر صرفاً یک کار حسابداری است و جز اینکه انتظارات قیمتی مردم را نسبت به این موضوع تحریک می کند هیچ اثر واقعی و مثبتی در مولفه های اقتصاد مانند بازار سرمایه ندارد.
* تجربه بیشتر 71 کشوری که صفرها را از پول ملی خود حذف کردند ناموفق بوده است
همچنین ساسان شاه ویسی، اقتصاددان در این باره گفت: اگر پدیده پول را از منظر مهندسی اقتصاد بنگریم باید مضامین و مصادیق بسیار زیادی را مورد توجه قرار دهیم تا در نهایت به تصمیم تغییر واحد پولی در کشور برسیم.
وی افزود: طی 40 سال اخیر از دامنه تحریم ها گرفته تا از دست رفتگی نرخ موثر تولید ملی، یکی از مهم ترین پتانسیل های پول ملی در کشورمان دچار فقدانی شده است.
این اقتصاددان همچنین به بیانات مقام معظم رهبری در شروع سال 1399 اشاره و بیان کرد: مقام معظم رهبری ضمن صحه گذاشتن بر انجام اقدامات صورت گرفته در حوزه تولید مطرح کردند که تنها 10 درصد کار انجام شده است.
شاه ویسی ادامه داد: ما ظرفیت بزرگی از انباشت تولید داریم که می تواند یک پیکره و مفهوم سازی از هویت و تعلقات پول ملی را متوجه خود کند.
وی با طرح این سوال که آیا منظور سیاستگذار از این طرح، ارزشگذاری پول ملی است یا استفاده از بدون پول ملی؟ گفت: این دو مقوله با هم متفاوتند، بنظرم هدف ما از این موضوع، مدل سازی برای ارزشگذاری یا بازسازی ارزشگذاری پول ملی است و بنا داریم که ارزشگذاری پول ملی را بهتر کنیم چراکه پول، هویت ملی اقتصاد ماست.
این اقتصاددان یکی از ابزارها برای ارزشگذاری پول ملی را “به کارگیری واحد پولی جدید” معرفی کرد و یادآور شد: اقتصاد ما از سال 1317 به بعد به دلیل وابستگی اقتصادی دچار انکسار در ارزشگذاری پول ملی شده و بنابراین به کارگیری واحد پولی جدید می تواند در این حوزه موثر باشد.
وی تغییر ادبیات رایج پولی در کشورمان را ناشی از ناکارایی مدیریتها خواند و افزود: اگر ادبیات رایج در اقتصاد به دلیل سوء مدیریت و عدم استفاده موثر از منابع تغییر کرد نباید ما هم به دنبال این تغییر، حرکت کنیم بلکه موظفیم از طریق سیاستگذاری مناسب، مدیریتها و ادبیات رایج را ارتقا دهیم.
این اقتصاددان با بیان اینکه تجربه اکثر 71 مورد کشوری که دست به این کار زدند ناموفق بوده گفت: تنها کشورهایی موفق شدند که از مکانیزم سیاست های پویایی اقتصادی و پیشرفت اقتصادی همه جانبه استفاده کردند و حذف صفرها از ابزار پویایی موثر بر اقتصاد این کشورها بوده است.
شاه ویسی در عین حال معتقد است که اصلاح برخی ساختارها از جمله تغییر در مقادیر پولی امروز کشور ما در این شرایط به دلیل از دست رفتگی بیش از پنج دهه از ارزش ملی پول نسبت به پول های جهانی و تحریک پذیری شدید نسبت به پول های خارجی به شدت ضروری است.
ادامه مطلب / دانلود