شیوه زندگی افراد، مواد غذایی که مصرف می‌کنند، میزان ورزش و تمرینی که انجام می‌دهند و روش مواجهه با استرس، نقش بسیار بزرگی در نجات از سکته قلبی دارد.

 آنچه باید درباره علل ایجاد سکته قلبی و راه‌های پیشگیری از آن بدانید را در اینجا پیش روی شما قرار داده‌ایم.

حمله قلبی معمولاً وقتی اتفاق می‌افتد که یک لخته خون، در مسیر جریان خون عروق کرونری (که تغذیه‌کننده عضله قلبی است) قرار بگیرد و شریان را مسدود کند. حمله قلبی با نام «سکته عضله قلب» نیز شناخته شده و می‌تواند باعث مرگ شود.

این حالت بسیار شایع است؛ زیرا افراد، علائم آن را با یک بیماری ساده مانند مشکلات گوارشی اشتباه می‌گیرند؛ بنابراین دیر به بیمارستان مراجعه و اقدام‌های درمانی را با تأخیر دریافت می‌کنند. درمان حمله قلبی طی سال‌های گذشته شناخته‌شده، ولی تنها در صورت اقدام فوری، اثربخش است.

شیوه زندگی افراد، مواد غذایی که مصرف می‌کنند، میزان ورزش و تمرینی که انجام می‌دهند و روش مواجهه با استرس، نقش بسیار بزرگی در نجات از سکته قلبی دارد. از سوی دیگر، روش زندگی سالم از راه کنترل عوامل خطرزا نیز به پیشگیری از سکته قلبی کمک می‌کند.

علائم و نشانه‌های سکته قلبی

نشانه‌های رایج بروز حمله قلبی شامل این موارد است:

ـ احساس فشار و یک درد فشاری در مرکز قفسه سینه، که چند دقیقه هم طول می‌کشد.

ـ درد از قفسه سینه به ناحیه شانه، بازو، پشت، دندان و فک کشیده می‌شود.

ـ افزایش درد قفسه سینه

ـ گسترش درد به ناحیه فوقانی شکم

ـ کوتاه شدن و شمرده شدن تنفس

ـ عرق کردن

ـ از حال رفتن

ـ حالت تهوع و استفراغ

علائمی که ممکن است علاوه بر موارد فوق دیده شود:

ـ سوزش قلب و درد شکم

ـ سرد و مرطوب شدن پوست

ـ سردرد و سرگیجه

ـ خستگی و بی‌حالی غیرمعمول

علائم غیر شایع حمله قلبی

تمام افرادی که تجربه حمله قلبی دارند، ممکن است تمام علائم ذکر شده را تجربه کرده، یا همه آن‌ها را به یک اندازه داشته باشند. بیشتر حمله‌های قلبی به شدت چیزی که معمولاً در فیلم‌ها می‌بینید، نیستند و بعضی از افراد، حتی هیچ گونه علامت مشخصی ندارند. به هر حال، هرچه علائمی که بروز می‌کند بیشتر باشد، درصد اطمینان برای تشخیص حمله قلبی بالاتر است.

حمله قلبی می‌تواند در هر زمانی؛ از انجام امور روزمره در محل کار یا پیاده‌روی ساده گرفته تا هنگام استراحت اتفاق بیفتد. بعضی از حمله‌ها بسیار ناگهانی اتفاق می‌افتند، ولی بعضی افراد که تجربه آن را دارند، علائم هشداری و نشانه‌هایی را از ساعت‌ها یا روزها و هفته‌ها قبل احساس می‌کنند. ساده‌ترین هشداری که ممکن است اتفاق بیفتد، داشتن درد در قفسه سینه به طور متناوب است که معمولاً با استراحت بهبود می‌یابد. این درد به دلیل کاهش جریان خون قلب ایجاد می‌شود.

بسیاری از افراد، حمله قلبی را با حالتی که قلب به طور ناگهانی می‌ایستد، اشتباه می‌گیرند. ایست ناگهانی قلب، بر اثر یک اختلال الکتریکی در عمل پمپ قلب ایجاد می‌شود که مانع از رسیدن جریان خون به سایر نقاط بدن می‌شود. حمله قلبی عامل اصلی ایست قلبی است؛ ولی تنها عامل آن محسوب نمی‌شود.

دلایل ایجاد حمله قلبی

وقتی یک یا تعداد بیشتری از شریان‌های تغذیه‌کننده قلب مسدود می‌شوند، خون حاوی اکسیژن به عضله قلب نمی‌رسد و حمله قلبی اتفاق می‌افتد. عروق کرونری به مرور زمان بر اثر انباشته شدن کلسترول، باریک می‌شوند. این انباشتگی کلسترول به عنوان پلاک در شریان‌ها شناخته می‌شود و رسوب کلسترول در شریان‌های سراسر بدن «آرترواسکلروزیس» نامیده می‌شود.

سکته قلبی آخرین مرحله از فرآیند گرفتگی عروق است که معمولاً چند ساعت طول می‌کشد. با گذشت هر دقیقه، بافت قلبی بیشتری بر اثر فقدان خون‌رسانی تخریب می‌شود.

در حمله قلبی، یکی از این پلاک‌ها جدا شده و یک لخته خون تشکیل می‌دهد؛ اگر این لخته به اندازه کافی بزرگ باشد، می‌تواند جریان خون را کاملاً مسدود کند. به شرایطی که در آن شریان‌های کرونری به دنبال آرترواسکلروزیس باریک می‌شوند، بیماری شریان کرونری می‌گویند که این بیماری، دلیل اصلی بیشتر حملات قلبی است.

یک دلیل غیر شایع حمله قلبی، اسپاسم شریان کرونری است که باعث توقف خون‌رسانی به قسمتی از ماهیچه قلب می‌شود. مواد مخدری مانند کوکائین هم می‌تواند منجر به اسپاسم عروق کرونری شود. سکته قلبی می‌تواند بر اثر پارگی شریان قلبی نیز اتفاق بیفتد. از موارد غیر شایع دیگر، می‌توان به لخته‌های خونی کوچک یا تومورهایی که از قسمت‌های دیگر بدن منشأ می‌گیرند، اشاره کرد.

سکته قلبی، آخرین مرحله از فرآیند گرفتگی عروق است که معمولاً چند ساعت طول می‌کشد. با گذشت هر دقیقه بافت قلبی بیشتری بر اثر فقدان خون‌رسانی تخریب می‌شود؛ اگر خون‌رسانی به قلب هرچه سریع‌تر جبران شود، آسیب قلبی به حداقل می‌رسد.

پیامدهای سکته قلبی

ریتم قلبی غیر عادی

بعد از سکته قلبی ریتم تپش قلب برهم خورده و گاهی این وضع به مرگ منجر می‌شود.

ناتوانی قلب

گاهی میزان آسیب به بافت قلب به قدری سنگین است که باقیمانده بافت قلب قادر به پمپاژ میزان خون کافی به اندام‌ها نیست. این کاهش خون‌رسانی به ارگان‌ها و بافت‌ها باعث مشکلات تنفسی، سرگیجه و التهاب زانو و پاها می‌شود.

پارگی قلب

قسمت‌هایی از ماهیچه قلب که بر اثر حمله قلبی ضعیف شده‌اند، پاره می‌شوند و سوراخی در قلب ایجاد می‌کنند. این پارگی بیشتر اوقات کشنده است.

مشکلات دریچه‌ای

دریچه‌های قلب با سکته قلبی آسیب می‌بینند.

راه‌های تشخیص سکته قلبی

معاینه فیزیکی

در ابتدا پزشک یک معاینه فیزیکی کامل انجام می‌دهد و تمامی عوامل خطرزایی را که ممکن است موجب حمله قلبی شده باشد، بررسی می‌کند، مانند فشار بیمار، نبض قلب و دمای بدن. سابقه بیماری فرد نیز بررسی و به صدای قلب و ریه توجه می‌شود.

نوار قلبی

اولین روش تشخیص حمله قلبی، گرفتن نوار قلب است. این کار معمولاً هنگام پرسیدن پرسش‌هایی درباره علائم و سابقه فامیلی از بیمار انجام می‌شود. این آزمایش، فعالیت‌های الکتریکی قلب را ثبت می‌کند. قلب آسیب‌دیده، پالس‌های الکتریکی را به درستی هدایت نمی‌کند و ECG ، وقوع یک حمله قلبی یا احتمال بروز سکته را نشان می‌دهد.

تست خون

وقتی قلب در حین سکته آسیب می‌بیند، آنزیم‌های قلبی به جریان خون وارد می‌شوند. آزمایش خون، وجود این آنزیم‌ها را نشان می‌دهد.

عکس قفسه سینه

در این عکس اندازه قلب، عروق و جریان خون بررسی می‌شود.

اکوکاردیوگرافی

در این روش امواج صوتی و تصویری از قلب ایجاد می‌شود. هنگام اکوکاردیوگرافی، امواج صوت به سمت قلب هدایت‌شده و برمی‌گردد و تصویر الکترونیکی از قلب آشکار شده و این تصویر، آسیب عضله قلب را نمایان می‌کند.

کاتتریزاسیون عروق کرونری

در این آزمایش باریک شدن یا انسداد عروق کرونری مشخص می‌شود. یک ماده رنگی از طریق لوله باریکی داخل شریان‌های قلبی تزریق شده و از راه اشعه ایکس، نواحی بلوکه شده مشخص می‌شود. هنگام این کار، امکان انجام اقدام‌های درمانی نیز وجود دارد و می‌توان بالن یا استنت را در شریان قرار داد.

تست ورزش

روزها یا هفته‌ها پس از حمله قلبی انجام می‌شود. این آزمایش، میزان پاسخ‌دهی قلب و عروق به ورزش را نشان می‌دهد. بیمار، روی تردمیل یا دوچرخه قرار می‌گیرد و در عین حال، نوار قلبی نیز امواج قلبی را ثبت می‌کند. گاهی دارویی تزریق می‌کنند که ریتم ضربان قلب را در حد ورزش بالا می‌برد.

سی‌تی‌اسکن و ام.آر.آی

این آزمایش‌ها مشکلات قلبی مانند میزان گسترش آسیب قلبی را نشان می‌دهد. در سی‌تی‌اسکن، قلب بیمار روی تخت ویژه قرار گرفته و از راه اشعه ایکس، تصویر مناسبی از قلب ثبت می‌شود. در ام.آر.آی، بیمار در میدان مغناطیسی مخصوصی قرار گرفته و وضع بافت قلبی بررسی می‌شود.