مظلومان در روز قیامت چگونه حق خود را از ظالمان می گیرند؟
پیامبر خدا صلى الله علیه و آله و سلّم: روز قـیامت، بـنده، خـوشحال از کـارهاى نیک خود وارد محشر مى شود. مردى مى آید و
ادامه مطلب / دانلودپیامبر خدا صلى الله علیه و آله و سلّم: روز قـیامت، بـنده، خـوشحال از کـارهاى نیک خود وارد محشر مى شود. مردى مى آید و
ادامه مطلب / دانلودامام صادق علیه السلام: چـون روز قـیامـت شـود، آواز دهـندهاى بانگ برآورد: کجایند کسانى که
ادامه مطلب / دانلودیکی از مسائل مهم قیامت وجود گواهان مختلف است، گرچه خدا نیازی به شاهد ندارد ولی انسان طوری است که هر چه حضور شاهدها را بیشتر احساس کند، برای تربیت و تقوای خود عامل مهمتری مییابد. برای نمونه توجه شما را به ماجرایی خواندنی جلب میکنم؛ روزی جناب عقیل خدمت حضرت علی(ع) رسید و تقاضای سهم بیشتری از آن امام عادل(ع) نمود، حضرت(ع) فرمود روز جمعه بیا ، عقیل هم آمد، حضرت دست او را گرفت و به نماز جمعه برد و آن جمعیت انبوه را به عقیل نشان داد و سپس فرمود: سهم بیشتر از بیتالمال دادن، یعنی دزدیدن حق این همه مردم، عقیل که نگاهی به آن جمعیت کرد از درخواست خود پشیمان شد و رفت.
آری حضور مردم و گواهان و شاهدان هرچه بیشتر باشد شرمندگی زیادتر است، بعد از این مقدمه وارد اصل بحث میشویم که گواهان در قیامت متعددند و قرآن میفرماید: « یَوم یَقوم الاشهاد» (آیه ۵۱ سوره مؤمن) روزی که شاهدان به پا می خیزند. اما این شاهدان چه کسانی هستند؟ با مراجعه به قران کریم و استفاده از آیات، مطلب را مورد بررسی قرار میدهیم.
در قرآن میخوانیم: «اِنَّ اللَّهَ عَلى کُلِّ شَىْ ءٍ شَهیدٌ» (آیه ۱۷ سوره حج) همانا خداوند بر همه چیز گواه است و همچنین در آیهای دیگر میخوانیم: «إِنَّ اللّهَ کَانَ عَلَیْکُمْ رَقِیبًا» (آیه ۱ سوره نساء) همانا خداوند مراقب شماست، و نیز «کَانَ اللّهُ بِکُلِّ شَیْءٍ مُّحِیطًا» (آیه ۱۲۶ سوره نساء) و خداوند بر همه چیز احاطه دارد، پس با این استناد اولین گواه و شاهد در دنیا و آخرت ذات مقدس الهی است.
یکی دیگر از شاهدان در قیامت پیامبران بزرگوار(ع) هستند که قرآن میفرماید: «وَجِئْنَا بِکَ عَلَى هَؤُلاء شَهِیدًا» (آیه ۴۱ سوره نساء) ما تو را، قیامت در حالی که گواه مردم هستی حاضر میکنیم، در جای دیگر میخوانیم: «وَیَوْمَ نَبْعَثُ فِی کُلِّ أُمَّهٍ شَهِیدًا عَلَیْهِم مِّنْ أَنفُسِهِمْ وَجِئْنَا بِکَ شَهِیدًا عَلَى هَؤُلاء» (آیه ۸۹ سوره نحل) روزی که از میان هر قوم و امتی شاهدی از خودشان بر میانگیزیم بنابراین شاهد هر امتی در قیامت پیامبر همان امت خواهد بود و
ادامه مطلب / دانلودآیتالله مهدی مهدوی مازندرانی در نقل روایتی اخلاقی اظهار داشت: حضرت رسول اکرم(ص) فرمودند «ارحم من فیالارض، یرحمک من فیالسماء» به اهل زمین رحم کن تا آنکه در آسمان است تو را رحم کند.
فقیه کامل، حاج ملا احمد نراقی در کتاب خزائن خود نقل کرده از شخصی که از اصحاب بعضی از صلحا بود که پس از مردن آن مرد صالح، او را در خواب دیدم، از او پرسیدم که خداوند با تو چه کرده، گفت: خداوند مرا در محضر جلال خود وا داشت و فرمود «آیا دانستی که برای چه تو را آمرزیدم؟»
گفتم: به فلان و فلان.
فرمود: نه، به هیچ از اینها تو را نیامرزیدم.
گفتم: الهی! پس به چه مرا آمرزیدی؟
فرمود: آیا به خاطر داری وقتی را که در کوچههای بغداد راه میرفتی، پس گربه کوچکی را دیدی که سرما او را عاجز کرده بود و
ادامه مطلب / دانلودرسول اکرم(ص) فرمود: هر که به نماز خود اهمیت ندهد خداوند او را به پانزده خصلت گرفتار سازد؛
• خداوند برکت از عمرش بر میدارد.
• خداوند برکت از روزیش میگیرد.
• سیمای شایستگان را
ادامه مطلب / دانلودامام سجاد (ع) فرمود: سه خصلت در هر یک از مؤمنان باشد، در پناه خداوند خواهد بود و روز قیامت در سایه رحمت عرش الهی است و
ادامه مطلب / دانلودبعد از مرگ، تمام انسان ها حشر می شوند این قدر انبوه مردم جمع خواهند شد که مانند دریا می ماند و هر کسی غرق در وجود خود می شود.
قرآن می فرماید: «وَنُفِخَ فِی الصُّورِ فَصَعِقَ مَن فِی السَّمَاوَاتِ وَمَن فِی الْأَرْضِ» (زمر، ۶۸) هنگامی که در شیپور دمیده می شود، هر آن چه در آسمانها و زمین است، بیهوش می شوند و می میرند «اِلاَّ ماشاءَ اللهُ» مگر آن کس که خدا خواسته باشد که باقی بماند. «ثُمَّ نُفِخَ فِیهِ أُخری» این نفخه دوم است. نفخۀ «بیدار باش» است و با شیپور دوم همه بیدار می شوند.
«فَإِذَا هُم قِیَامٌ یَنظُرُونَ » (زمر، ۶۸) همه آماده می شوند و به انتظار محاسبه می ایستند، همانطور که
ادامه مطلب / دانلودامام جعفر صادق(ع) میفرماید: همانا روز قیامت خداوند از بنده مؤمن که در دنیا فقیر و محتاج بوده دلجویی میکند چنان که برادری از برادرش عذر میخواهد.
خداوند به او میفرماید: به عزت و جلالم سوگند! تو را به خاطر اهانت و خواریات در نظرم محتاج کردم؛ پس پردهها را بردار و
ادامه مطلب / دانلودمطالب آیات قرآن در مورد پایان کار خورشید و ستارگان و سیارات با نظریههای علمی موجود تا حدود زیادی سازگار است و این مطلب نوعی رازگویی علمی قرآن محسوب میشود و اگر روزی از نظر علمی به صورت قطعی اثبات میشود میتواند اعجاز علمی قرآن محسوب شود.
پایان جهان از منظر قرآن
قرآن، قیامت را پایان جهان معرفی میکند که آغازگر جهانی دیگر است. از نظر مفسران و کیهانشناسان آیاتی که در مورد پایان جهان سخن گفته، عبارتند از:
آیاتی که به مرگ خورشید و ستارگان اشاره دارند: «إِذَا الشّمْسُ کُوِّرَتْ وَ إِذَا النّجُومُ انْکَدَرَتْ»؛ «آنگاه که خورشید به هم درپیچد و آنگه که ستارگان همىتیره شوند». (1)
آیهای که به شکافتن ماه اشاره دارد: «اقْتَرَبَتِ السَّاعَهُ وَانشَقَّ الْقَمَرُ»؛ «نزدیک شد قیامت و از هم شکافت ماه». (2)
آیاتی که به در هم ریختن نظام فعلی آسمان و ستارگان اشاره دارند: «إِذَا السَّمَاء انفَطَرَتْ وَإِذَا الْکَوَاکِبُ انتَثَرَتْ»؛ «آنگاه که آسمان زهم بشکافد و آنگاه که اختران پراکنده شوند». (3)
آیاتی که به زلزلههای عظیم در زمین اشاره دارند: «إِذَا زُلْزِلَتِ الْأَرْضُ زِلْزَالَهَا وَأَخْرَجَتِ الْأَرْضُ أَثْقَالَهَا»؛ «آنگاه که زمین به لرزش[شدید] خود لرزانیده شود و زمین بارهاى سنگین خود را برون افکند». (4)
آیاتی که به فروپاشی کوه اشاره دارند: «وَتَکُونُ الْجِبَالُ کَالْعِهْنِ الْمَنفُوشِ»؛ «و کوهها مانند پشم زدهشده رنگین شود». (5)
آیاتی که به انفجار و برافروختگی دریاها اشاره دارند: «وَ إِذَا الْبِحَارُ سُجِّرَتْ»؛ «دریاها آنگه که جوشان گردند». (6)
آیهای که به دود در آسمان اشاره میکند: «فَارْتَقِبْ یوْمَ تَأْتِی السَّمَاء بِدُخَانٍ مُّبِینٍ»؛ «پس در انتظار روزى باش که آسمان دودى نمایان برمىآورد». (7)
نظریههای علمی درباره پایان جهان
کیهانشناسان درباره پایان جهان دو نظریه را مطرح میکنند:
سرانجام حرکت انبساطی جهان
جهان در حال گسترش است و کهکشانها از همدیگر با سرعت دور میشوند. ولی آیا جهان همیشه انبساط مییابد؟ یا انبساط روزی متوقف میشود و یا حتی جهان روزی به نقطه آغازین خود برمیگردد؟ دانشمندان در پاسخ این سۆالها یه احتمال را مطرح کردهاند:
1- گسترش جهان دائمی است.
2- جهان سرانجام در اثر نیروی جاذبه منقبض شده و به یک نقطه باز میگردد. (رُمبش)
3- جهان دائماً بین انفجارها و رُمبشهای بزرگ در نوسان است.
«الکساندر فریدمن» فیزیکدان روسی در سال 1920 نشان داد که پاسخ این پرسشها به جرم جهان بستگی دارد. (8)
سرانجام خورشید و ستارگان و زمین
برخی متخصصان فیزیک معتقدند زمین هنوز حدود 5 میلیارد سال دیگر به دور خورشید خواهد چرخید. آنگاه خورشید در آخرین روزهای عمر خود مانند یک بادکنک کاملاً باد کرده خواهد شد و به صورت یک ستاره عظیم و غولپیکر سرخفام درخواهد آمد و دو سیاره داخلی منظومه شمسی خود یعنی عطارد و ستاره را فرو خواهد بلعید. زمین تا هزار درجه سانتیگراد حرارت خواهد یافت. تمام آثار زندگی و حیات، مدتها قبل از بین رفته و تمام آب اقیانوسها بخار شده است. (9)
برخی دیگر از صاحبنظران اما، معتقدند: از آنجا که همه ستارگان در واقع مولدهای جوش هستهای هستند، روزی سوختشان به پایان میرسانند، انبساط مییابند و انبوهی از گازهای درخشان پوسته ستاره به صورتهای خیالانگیزی در فضا رها میشوند که به نام سحابیهای سیارهنما خوانده میشوند. هنگاهی که سوخت هستهای ستاره پایان یافت، نیروی گرانش سریعاً ستاره را در خود فرو میبرد و ستاره به تلی از خاکستر بسیار داغ تبدیل میشود که کوتوله سفید خوانده میشود.
ستارههای بسیار پرحجم با یک انفجار به حیات خود پایان میدهند. هنگامی که هسته ستاره منفجر شد، پوستههای بیرونی آن به بیرون پرتاب میشوند. ستاره محتضر (در حال مرگ) تنها در خلال چند ساعت انرژی را از خود منتشر می که خورشید ما در مدت پنج میلیون سال منتشر کرده است. در این حال ستاره چند میلیون بار درخشانتر میشود. این پدیده را ابر نو اختر مینامند. (10)
نکات تفسیری و اسرار علمی
برخی مفسران و صاحبنظران در مورد انطباق آیات و یافتههای کیهانشناسی که مربوط به پایان جهان است، اظهار نظر کردهاند. آیتالله مکارم شیرازی در تفسیر موضوعی پیام قرآن، آیات مربوط به پایان جهان را مورد تجزیه و تحلیل قرار داده و در مورد آیه «إِذَا الشّمْسُ کُوِّرَتْ وَ إِذَا النّجُومُ انْکَدَرَتْ»(11) مینویسد: «کورت از ماده تکویر، در اصل به معنی پیچیدن و جمع و جور کردن چیزی است و این واژه به معنی تاریک شدن و افکندن نیز آمده است و ظاهراً این دو معنی در مورد خورشید لازم و ملزوم یکدیگر است، به این معنی که خورشید تدریجاً لاغر و جمع و جور میشود و رو به تاریکی و بیفروغی میگذارد. انکدرت از ماده انکدار به معنی تیرگی و تاریکی یا سقوط و پراکندگی است. آری، طبق گواهی قرآن در پایان جهان، پرفروغترین مبدأ نور در منظومه شمسی ما که مایه روشنایی تمام سیارات است، خاموش و جمع میشود و ستارگان دیگر نیز به همین سرنوشت گرفتار میشوند».
سپس اشاره میکند که دانشمندان امروز معتقدند که انرژی خورشید از احتراق هستهای بهدست میآید و هر شبانه روز سیصد و پنجاه هزار میلیون تن از وزن این کره کاسته میشود و همین امر سبب میگردد که تدریجاً لاغر و کمنور شود و این، همان جمع شدن و کمنور شدن، یعنی دو مفهومی است که در ماده تکویر طبق گفته ارباب لغت وجود دارد. (12)
ایشان در مورد جمع شدن خورشید و ماه «وَخَسَفَ الْقَمَرُ»(13) مینویسد: «جمع شدن خورشید و ماه ممکن است از این جهت باشد که با از بین رفتن تعادل جاذبه و دافعه، کره ماه جذب به مرکز اصلی یعنی خورشید خواهد شد». (14)
آنگاه با اشاره به آیه «إِذَا السَّمَاء انفَطَرَتْ وَإِذَا الْکَوَاکِبُ انتَثَرَتْ»(15) مینویسد: «نظام موجود کواکب نیز در هم میریزد، گویی تعادل جاذبه و دافعه که ارتباط با جرمها و سرعت حرکت آنها دارد، به هم میخورد و شاید این همان چیزی است که در قرآن به آن اشاره شده است(آن زمان ستارگان پراکنده شوند و فرو ریزند)». (16)
سپس در مورد زلزلههای عجیب و متلاشی شدن کوهها مینویسد: «آیا این حوادث عجیب و هولناک که دامنگیر کوهها میشود، بر اثر انفجارات درونی و متلاشی شدن نظام اتمی آنها و آزاد شدن انرژیهای نهفته درونی است؟ یا ضربهای از خارج بر آنها وارد میشود؛ مانند برخورد سیارههای آسمانی با سرعت و جاذبه شدید به یکدیگر؟ یا علل دیگری که امروز برای ما ناشناخته است؟ … هیچکس به درستی نمیتواند پاسخی به این سۆالات بدهد و علوم روز نیز از توضیح این مطلب عاجز است. همین اندازه میگوید که در کرات آسمانی در گذشته و حال انفجارات عظیمی روی داده و میدهد». (17)
ایشان با اشاره به آیههای «وَإِذَا الْبِحَارُ فُجِّرَتْ»(18) و «وَإِذَا الْبِحَارُ سُجِّرَتْ»(19) که در مورد انفجار و برافروخته شدن دریاهاست، سه احتمال مطرح میکنند:
1- آب از دو عنصر اکسیژن و هیدورژن تشکیل شده که هر دو شدیداً قابل احتراق است، اگر عواملی سبب تجزیه آبها شوند دریاها مبدل به کورههای عظیمی از آتش سوزان خواهد شد و یک جرقه کوچک کافی است که عالمی از آتش ایجاد شود.
2- زلزلههای شدید آستانه رستاخیز به سبب شکافتن زمینها و راه یافتن دریاها به یکدیگر میشوند.
3- متلاشی شدن کوهها و ریخته شدن غبار آنها به دریاها و یا فرود سنگهای آسمانی در آنها موجب میشود تا دریاها پر شود و آب سراسر خشکی را فرا گیرد. (20)
پینوشت ها:
1- تکویر: 1 ـ 4
2- قمر: 1
3- انفطار: 1 ـ 2 و نیز ر.ک: انشقاق: 1؛ حاقه: 16؛ فرقان: 25؛ مرسلات: 9؛ طور: 9
4- زلزال: 1 ـ 2 و نیز ر.ک: واقعه: 4؛ نازعات: 6 ـ 7؛ حج: 1
5- قارعه: 5 و نیز ر.ک: نبأ: 20؛ واقعه: 5 ـ 6؛ مزمل: 14؛ حاقه: 14؛ طور: 10
6- تکویر: 6 و نیز ر.ک: انفطار: 3
7- دخان: 10
8- ر.ک: محمدعلی رضایی اصفهانی، اعجاز و شگفتیهای علمی قرآن، ص 114 ـ 115
9- ر.ک: اریک اوبلاکر، فیزیک نوین، ترجمه بهروز بیضاوی، ص 20 ـ 21
10- ر.ک: سید محمد امین محمدی، کیهان و راه کهکشان، ص 25 ـ 26
11- تکویر: 1 ـ 2
12- پیام قرآن، ج 6، ص 33 ـ 34
13- قیامت: 8
14- پیام قرآن، ج 6، ص 35
15- انفطار: 1 ـ 2
16- پیام قرآن، ج 6، ص 35
17- همان، ص 30
18- انفطار: 3
19- تکویر: 6
20- ر.ک: پیام قرآن، ج 6، ص 31 ـ 32
ادامه مطلب / دانلوددر حدیث دیگرى از امام صادق (ع) مى خوانیم هر کس مداومت به خواندن این سوره کند از دنیا نخواهد رفت مگر اینکه خدا به برکت این سوره او را از نظر جان و مال و فرزند بى نیاز مى کند.
محتواى سوره مبارکه مریم
این سوره از نظر محتوا داراى چندین بخش مهم است:
۱ – مهمترین بخش این سوره را قسمتى از سرگذشت زکریا و مریم و حضرت مسیح و یحیى و ابراهیم قهرمان توحید و فرزندش اسماعیل و ادریس و بعضى دیگر از پیامبران بزرگ الهى تشکیل مىدهد که داراى نکات تربیتى خاصى است.
۲ – قسمت دیگرى از این سوره که بعد از بخش نخست، مهمترین بخش آن را تشکیل مىدهد مسائل مربوط به قیامت و چگونگى رستاخیز و سرنوشت مجرمان و پاداش پرهیزکاران و مانند آن است.
۳ – بخش دیگر مواعظ و نصایحى است که در واقع مکمل بخشهاى گذشته است.
۴ – بالاخره آخرین بخش، اشارات مربوط به قرآن و نفى فرزند از خداوند و مسئله شفاعت است که مجموعاً برنامه تربیتى مؤثرى را براى سوق نفوس انسانى به ایمان و پاکى و تقوا تشکیل مىدهد.
فضیلت سوره مریم
از پیامبر اکرم (ص) چنین نقل شده است که هر کس این سوره را بخواند به تعداد کسانى که زکریا را تصدیق یا تکذیب کردند و همچنین یحیى و مریم و عیسى و موسى و هارون و ابراهیم و اسحاق و یعقوب و اسماعیل، آرى به تعداد هر یک از آنها خداوند ده حسنه به او مى دهد، همچنین به تعداد کسانى که (به دروغ و تهمت) براى خدا فرزندى قائل شدند و نیز به تعداد کسانى که فرزند قائل نشدند.
در حقیقت این حدیث دعوت به تلاش و کوشش در دو خط مختلف میکند: خط حمایت از پیامبران و پاکان و نیکان، و خط مبارزه با مشرکان و منحرفان و آلودگان، زیرا مىدانیم این ثوابهاى بزرگ را به کسانى نمىدهند که تنها الفاظ را بخوانند و عملى بر طبق آن انجام ندهند، بلکه این الفاظ مقدس مقدم هاى است براى عمل.
در حدیث دیگرى از امام صادق (ع) مى خوانیم هر کس مداومت به خواندن این سوره کند از دنیا نخواهد رفت مگر اینکه خدا به برکت این سوره او را از نظر جان و مال و فرزند بى نیاز مى کند.
این غنا وبی نیازى مسلماً بازتابى است از پیاده شدن محتواى سوره در درون جان انسان و انعکاسش در خلال اعمال و رفتار و گفتار او.
محتواى سوره مبارکه طه
در بخش اول: این سوره اشاره کوتاهى به عظمت قرآن و بخشى از صفات جلال و جمال پروردگار است.
بخش دوم: که بیش از هشتاد آیه را در برمىگیرد از داستان موسى (ع) سخن مىگوید از آن زمان که به نبوت مبعوث شد و سپس با فرعون جبار به مبارزه برخاست و پس از درگیریهاى فراوان او با دستگاه فرعونیان و مبارزه با ساحران و ایمان آوردن آنها خداوند به صورت اعجاز آمیز فرعون و فرعونیان را در دریا غرق کرد و موسى و مؤمنان را رهایى بخشید.
بعد ماجراى گوساله پرستى بنى اسرائیل و درگیرى هارون و موسى را با آنها بیان مىکند.
در سومین بخش: بخشهایى در باره معاد و قسمتى از خصوصیات رستاخیز آمده است.
در بخش چهارم: سخن از قرآن و عظمت آن است.
و در بخش پنجم: سرگذشت آدم و حوا را در بهشت و سپس ماجراى وسوسه ابلیس و سرانجام هبوط آنها را در زمین، توصیف مىکند.
و بالاخره در آخرین قسمت، نصیحت و اندرزهاى بیدار کنندهاى براى همه مؤمنان بیان مىدارد که روى سخن در بسیارى از آن به پیامبر اسلام (ص) است.
فضیلت سوره طه
روایات متعددى در باره عظمت و اهمیت این سوره در منابع اسلامى وارد شده است.
از پیامبر اکرم (ص) مىخوانیم خداوند سوره طه و یس را قبل از آفرینش آدم به دو هزار سال براى فرشتگان بازگو کرده هنگامى که فرشتگان این بخش از قرآن را شنیدند گفتند: خوشا به حال امتى که این سورهها بر آنها نازل مىشود، خوشا به دلهایى که این آیات را در خود پذیرا مىشود و خوشا به زبانهایى که این آیات بر آن جارى مى شود.
در حدیث دیگرى از امام صادق (ع) آمده است: تلاوت سوره طه را ترک نکنید چرا که خدا آن را دوست مىدارد و دوست مىدارد کسانى را که آن را تلاوت کنند، هر کس تلاوت آن را ادامه دهد خداوند در روز قیامت نامه اعمالش را به دست راستش مىسپارد و بدون حساب به بهشت مىرود و در آخرت آنقدر پاداش به او مىدهد که راضى شود.
مرگ و زمان آن همواره یکی از ابهام ها و سوال های بشر بوده است. بی تردید عدم آگاهی از هنگام مرگ یکی دیگر از حکمت های پروردگار متعال است.
امام صادق(ع) درباره علت عدم آگاهی انسان از زمان مرگ می فرمایند: «اگر انسان به عمر کوتاهش پی ببرد هیچ لذتی نمی برد و با علم به مرگ و انتظار آن زندگی برای او گوارا و شیرین نمی شود و اگر به طول عمر خود پی ببرد در دریای لذات و معاصی غرق می گردد، او به این امید که در پایان عمر توبه خواهد کرد همواره در راه رسیدن به لذات می کوشد. به این ترتیب بهترین چیز همان است که زمان مرگ و مدت عمر پوشیده بماند.»