گیاه خرفه با اسم علمی Portulaca Oleracea و با نام انگلیسی Purslane از تیره پرتولاکاسه (Portulacaceae) است که برگ‌های گوشتی و بذرهای سیاه ریز دارد. گیاه یک ساله است که ارتفاع تا حدود ۴۰ سانتیمتر در مراحل بذردهی می‌رسد.
خرفه، شبیه شنبلیله است و برگ‌های روغنی‌مانندی دارد, ساقه‌اش هم مایل به قرمزی است, کاملاً روی زمین پهن می‌شود. جنوبی‌ها خیلی از این استفاده می‌کنند, بوعلی سینا معتقد است که خرفه حرارت و عطش و صفرا را رفع می‌کند.
امام صادق (ع) می فرمایند: بر روی زمین سبزی خوردنی شریف‌تر از آن نیست و سبزی خوردنی حضرت فاطمه (س) است.
سبزی خرفه را به حضرت زهرا(س) نسبت دادند و گفته شده: خرفه سبزی زهرا سلام الله علیها است، همچنان که شقایق را «النعمان»گفتند, همانا بنی‌امیه آن را تغییر دادند و پس خرفه را بقله الحمقاء «گیاهان نادانان» نامیدند و حمقاء را صفت سبزی نامیدند به‌خاطر اینکه خرفه سر راه مردم روییده و در سر راه رفت و آمد مردم روییده می‌شود و حیوانات از آن تغذیه می‌کنند.
بنی‌امیه اسم این گیاه خرفه را به‌خاطر بغض و عداوتی که به حضرت زهرا(س) داشتند به گیاه احمق‌ها نامیدند تا استفاده نشود .
خواص گیاه خرفه در طب سنتی
* مصرف خرفه گرمی و حرارت را فرو می‌نشاند، همچنین برای رفع و پیشگیری از تشنگی در ماه رمضان بسیار مفید است, بهتر است که از شربت حاوی تخم خرفه یا سبزی خرفه در وعده افطار و سحر استفاده شود.
* مصرف خرفه، خشکی ، گرمی و حرارت را فرو می‌نشانند و باعث برطرف شدن و از بین رفتن دردهایی که ناشی از حرارت و گرمی در بدن است می‌شود.
* خرفه از نظر طبیعت طبق نظر حکمای طب سنتی خیلی سرد و تر و دارای نیروی قابضه است.
* گیاه دارویی «خرفه» در درمان اختلالات و التهابات مجاری ادراری موثر است.
* در بسیاری از کشورها، از قبیل کشورهای عربی همسایه، گیاه خرفه را به عنوان سبزی خوراکی در سبزی فروشی‌ها به فروش می‌رسانند و از شیره خرفه و یا له شده برگ‌ها و ساقه آن به صورت موضعی برای رفع درد، تورم و التیام زخم‌های سوختگی، کاهش تورم و آبسه‌ها، گزیدگی نیش حشرات و عقرب گزیدگی استفاده می‌شود.
* گیاه خرفه در مصرف داخلی قطع کننده و بند آورنده خون‌ریزی است و همچنین عصاره ساقه و برگ آن برای درمان بیماری‌های کبدی مفید است.
خرفه برای رفع و پیشگیری از تشنگی در ماه رمضان بسیار مفید است
* همچنین مصرف خوراکی «خرفه» به عنوان سبزی خام و یا پخته همراه با پیاز و روغن جهت تقویت روده‌ها، قطع اسهال و تب استفاده می‌شود و مصرف خام برگ و ساقه
خرفه به صورت سالاد و همراه با سرکه برای درد کلیه مفید است.
* ضماد ریشه خرفه برای رفع زگیل پوستی استفاده می‌شود.
* ضماد خرفه بر روی پیشانی سبب از بین رفتن سردرد و دردهای میگرنی می‌شود.
* از جوشانده این گیاه که آب آن گرفته شده است در معالجه اسهال و برای رفع سرفه، تسکین دردهای سینه و سوزش مجرای ادرار و مثانه و رفع حرارت رحم و سوزش آن استفاده می‌شود.
* گفتنی است؛ گیاه خرفه در دامپزشکی برای درمان بیماری‌های تب‌دار و برای خنک کردن بدن، دفع سموم و تصفیه خون به صورت پودر و جوشانده استفاده می‌شود.
* این گیاه در بیماران آسمی اثر گشاد کننده مجاری تنفسی و پایین آورنده قند خون را دارد و خاصیت تقویت عضلات قلبی و ضد توموری نیز در آن دیده شده است.
* برگ و ساقه‌ی خرفه مسکن صفرا است و حرارت خون و کبد و معده را تسکین می‌دهد و برای تسکین حدت تب‌های گرم و صفراوی و تسکین عطش و کنترل ترشح ادرار در مورد بیماری دیابت مفید است.
* از عصاره خرفه برای التهاب‌های گرم چشم با مالیدن در محل ملتهب استفاده می‌شود.
* در مواردی که چرک از سینه آید قطع می‌کند و برای خرد کردن سنگ مثانه و ازدیاد ترشح بول مفید است، یعنی مدر است.
* جویدن برگ خرفه به مقدار کم، کندی دندان را رفع می‌کند (که از خوردن میوه ترش و یا علت دیگری ایجاد شده باشد) و زیاد جویدن خرفه کندی دندان ایجاد می‌کند.
* ضماد برگ و ساقه خرفه به تنهایی برای تسکین حرارت اعضا و سوختگی آتش مفید است و اگر بر معده و کبد گذارند برای تسکین حرارت آن‌ها مفید است و اگر با حنا تهیه شود و بر کف دست و پا گذارده شود برای حرارت و پیسی‌های دست و پا در صورت تکرار مفید خواهد بود.
* ضماد برگ و ساقه خرفه با روغن گل سرخ برای تسکین سردردهای گرم و ورم‌های گرم نافع است و با آرد جو برای جرب نافع است.
* خرفه اشتها را کاهش می‌دهد و اسراف در خوردن آن، نور چشم را نقصان می‌دهد.
* افراد سرد مزاج باید آن را با نعناع و کرفس بخورند.
در مقالات آمده است که مردم جزایر گرم اروپایی کمتر دچار سکته‌های قلبی و مغزی می‌شوند و در بررسی‌های‌شان مشخص شده است که ساکنان جزایر گرم اروپایی از سبزی خرفه زیاد استفاده می‌کردند چرا که خرفه التهابات درون را فرو می‌نشاند و سرشار از امگا۳ است.
ادامه مطلب / دانلود
