فردی که از روی عذر، بر روی صندلی مینشیند و نماز میخواند، در صورتی که برای او ممکن است، بر اساس نظر برخی مراجع، باید در هنگام سجده نوک انگشتان پا را روی زمین قرار دهد، ولی چنانچه از این عمل معذور باشد، مطمئناً رعایت آن بر وی واجب نیست.
سوال: با سلام کسی که روی صندلی مینشیند و نماز میخواند در هنگام سجده در مورد نوک انگشت پا که واجب است روی زمین قرار گیرد، باید چه کند؟
به طور کلی:
فردی که از روی عذر، بر روی صندلی مینشیند و نماز میخواند، در صورتی که برای او ممکن است، بر اساس نظر برخی مراجع، باید در هنگام سجده نوک انگشتان پا را روی زمین قرار دهد، ولی چنانچه از این عمل معذور باشد، مطمئناً رعایت آن بر وی واجب نیست.
پاسخ مراجع عظام تقلید نسبت به این سۆال، چنین است:
حضرت آیه الله العظمی خامنهای (مد ظله العالی):
در صورت امکان باید نوک انگشتان پا را روی زمین قرار دهد.
حضرت آیه الله العظمی سیستانی (مد ظله العالی):
خیر واجب نیست.
حضرت آیه الله العظمی نوری همدانی(مد ظله العالی):
در فرض سۆال، برای شخص معذور رعایت موارد مذکور در سۆال، لازم نیست.
حضرت آیه الله العظمی صافی گلپایگانی (مد ظله العالی):
چنانچه شخص واقعاً نتواند سجده را به صورت متعارف انجام دهد و به صورت مورد سۆال عمل کند باید در زمان سجده نوک دو انگشت بزرگ را به هر مقدار ممکن است بر زمین بگذارد.
سوال: آیا وجود یک عبادتگاه در خانه مثل یک اتاق خاص جایز است؟
عبادت به عنوان خط ارتباط میان انسان و خداوند، از ارزش و اهمیت بسیار برخوردار است. برای اینگونه اعمال بهتر این است که شرایط محیطی، جسمی و روحی انسان نیز در نظر گرفته شده و برای انجام هرچه بهتر این عمل لحاظ گردد. خانه انسان، طبیعتاً محیطی برای زندگی روزمرّه بوده و کارهای روزانه بسیاری در آن انجام میشود و طبیعی است که معمولاً برای انجام عبادت مناسب نمیباشد؛ لذا بهتر این است که انسان در صورت توانایی یک اتاق در خانه خود و یا قسمتی از اتاق را مخصوص عبادت قرار دهد و محیط و وسائل آنجا را نیز برای این امر آماده سازد. قرار دادن یک مکان خاص برای عبادت در خانه از ائمه معصوم (علیهم السلام) نیز نقل شده است:
امام صادق (علیه السلام) میفرماید: «على (علیه السلام) را در خانهاش اتاقى بود که چیزى در آن نبود جز بسترى و شمشیرى و قرآنى و در آن نماز میخواند».[1] همچنین در روایت دیگری در توصیف این اتاق آمده: «حضرت على (علیه السلام) را در خانهاش برای نماز اتاقى بود نه کوچک و نه بزرگ… در آن نماز میخواند».[2]
علاوه بر اینها که فعل معصوم بوده؛ در برخی از روایات به مۆمنان توصیه شده، تا قسمتی از خانه را مخصوص عبادت قرار دهند. امام صادق (علیه السلام) در نامهای خطاب به یکی از شیعیان اینگونه مینویسد: «دوست دارم در خانهات یک اتاق را به عنوان نمازخانه برگیرى، و آنگاه دو جامه کهنه و درشت و کرباسین بپوشى، سپس از خدا خواهش کنى که تو را از دوزخ آزاد کند و به بهشت در آورد و یک کلمه بیهوده و ناروا نگویى و نه یک کلمه ناحق».[3] همچنین در روایت دیگری امام صادق (علیه السلام) فرمود: «در خانه خود مکانی را برای سجده قرار ده…».[4]
پی نوشتها:
[1] «کَانَ لِعَلِیٍّ بَیْتٌ لَیْسَ فِیهِ شَیْءٌ إِلَّا فِرَاشٌ وَ سَیْفٌ وَ مُصْحَفٌ وَ کَانَ یُصَلِّی فِیهِ أَوْ قَالَ کَانَ یَقِیلُ فِیهِ»؛ برقی، احمد بن محمد بن خالد، المحاسن، محقق، مصحح، محدث، جلال الدین، ج 2، ص 612
[2] «کَانَ عَلِیٌّ قَدْ جَعَلَ بَیْتاً فِی دَارِهِ لَیْسَ بِالصَّغِیرِ وَ لَا بِالْکَبِیرِ لِصَلَاتِهِ … فَیُصَلِّیَ فِیه»؛ المحاسن، ج 2، ص 612؛ شیخ حرّ عاملی، وسائل الشیعه، ج 5، ص 295
[3] «کَتَبَ إِلَیَّ أَبُو عَبْدِ اللَّهِ أَنِّی أُحِبُّ لَکَ أَنْ تَتَّخِذَ فِی دَارِکَ مَسْجِداً فِی بَعْضِ بُیُوتِکَ ثُمَّ تَلْبَسَ ثَوْبَیْنِ طِمْرَیْنِ غَلِیظَیْنِ ثُمَّ تَسْأَلَ اللَّهَ أَنْ یُعْتِقَکَ مِنَ النَّارِ وَ أَنْ یُدْخِلَکَ الْجَنَّهَ وَ لَا تَتَکَلَّمَ بِکَلِمَهِ بَاطِلٍ وَ لَا بِکَلِمَهِ بَغْی»؛ مجلسی، محمد باقر، بحار الانوار، ج 73، ص 162، بیروت، دار إحیاء التراث العربی، چاپ دوم، 1403ق؛ شیخ حرّ عاملی، هدایه الامه إلی أحکام الأئمه(منتخب المسائل)، ج 2، ص 195
[4] «اتَّخِذْ مَسْجِداً فِی بَیْتِکَ … »؛ شیخ طوسی، تهذیب الأحکام، محقق، مصحح، موسوی خرسان، حسن، ج 3، ص 314؛ مجلسی، محمد باقر، ملاذ الأخیار فی فهم تهذیب الأخبار، محقق، مصحح، رجائی، مهدی، ج 5، ص 602، ؛ مجلسی، محمد باقر، مرآه العقول فی شرح أخبار آل الرسول، محقق، مصحح، رسولی، سید هاشم، ج 15، ص 465
ادامه مطلب / دانلودچیکار کنیم تا در نماز حواسمان پرت نشود؟
نماز، پرستش و اظهاربندگی به درگاه پروردگار یگانه است. اگر هنگام خواندن نماز، حضور قلب ندارید و یا حواستان متوجه جای دیگری می شود، پاسخ و توصیه آیت الله وحید خراسانی به این سوال که چه کنیم تا در نماز حواسمان پرت نشده و توجّهمان به خدای تعالی باشد را بخوانید.
بعضی از اموری که برای حضور قلب در نماز سفارش شده است عبارتند از:
• اول: وضو را باتوجه و حضور قلب انجام دهد از امام رضا(ع) روایت شده که وضو موجب طهارت و تزکیهی دل است (وسائل الشیعه ۱/۳۶۷ ابواب وضو باب۱ حدیث ۹)
• دوم: در عظمت نماز و در روایاتی که دربارهی نماز وارد شده تأمّل نماید.
• سوم: مانند کسی نماز بخواند که گویا با نماز وداع میکند و دیگر فرصت نماز خواندن را نخواهد یافت (مجالس صدوق و ثواب الاعمال عن ابن ابییعفور قال «قال ابوعبدالله الصادق۷ اذا صلّیت صلاه فریضه فصلّها لوقتها صلاه مودّع یخاف ان لا یعود الیها ابدا»)
• چهارم: وقتی روبه قبله مینماید سعی کند که دنیا و مافیها و خلق و آنچه به آن مشغولند را فراموش نماید و قلب خود را از آنها تهی نماید.
• پنجم: به معانی نماز توجه نموده و نماز را با تأنّی و آرامش بخواند
• ششم: اینکه بداند از آن هنگام که وارد نماز میشود، تا آن لحظه ای که از نماز خارج می شود، خدای تعالی به او رو کرده و نظر مینماید، و ملکی بالای سر او ایستاده و میگوید: ای نمازگزار اگر میدانستی چه کسی به تو نظر مینماید و با چه کسی مناجات میکنی هرگز از او رو بر نمیگرداندی و ابداً از جای خود بر نمیخواستی (کافی عن ابیجعفر۷ قال: «قال رسولالله (ص) اذا قام العبد المؤمن فی صلاته نظر الله عزوجل الیه (اقبل الله الیه) حتی ینصرف … و وکّل الله به ملکاً قائماً علی رأسه یقول له ایها المصلی لو تعلم من ینظر الیک و من تناجی ما التفتّ و لازلت من موضعک ابداً» وسائل الشیعه ابواب اعداد فرائض باب ۸ حدیث ۵ از کافی)
• هفتم: اینکه بداند که در حال نماز از بالای سرش تا کرانهی آسمان، رحمت خدا براو سایه انداخته و ملائکه الهی از اطراف او تا افق سماء او را در بر گرفتهاند. (عنه (ص) … و اظّلته الرحمه من فوق رأسه الی افق السماء و الملائکه تحفّه من حوله الی افق السماء…» وسائل الشیعه ابواب اعداد فرائض باب ۸ حدیث ۵ از کافی)
• هشتم: آنچه در نماز مکروه است به جا نیاورید و به آنچه فضیلت نماز را می افزاید اهتمام نمائید مثل انگشتر عقیق به دست نمودن و لباس پاکیزه پوشیدن و خود را خوشبو نمودن و شانه و مسواک زدن.