آشنایی با سوره‌ اعلی

آشنایی با سوره‌ اعلی

اعلی یعنی برتر و والاتر و این سوره مکی است. اعلی یعنی برتر و والاتر، چیره و غالب بر هر چیز.

خدای متعال در آیه نخست این سوره به رسول اکرم (صلی الله علیه و آله و سلم) چنین دستور می دهد:

اسم پروردگار والای خود را به پاکی بستای (و از هر عیب و نقص منزه بدان. مفسرین، این آیه را چنین معنا کرده اند: اموری که مختص به خدای تعالی است، از قبیل: خلقت، ایجاد، رزق، زنده کردن، و میراندن و امثال آن را به غیر خدا نسبت نده؛ و یا اموری که لایق پروردگار نیست؛ از قبیل: عجز، جهل، ظلم، غفلت و دیگر صفات نقص و عیب را به خدا نسبت نده.

در آیه دوم با اشاره به نظم و سامان در آفرینش می فرماید:

همان (پروردگاری) که آفرید و هماهنگ ساخت.

آری خالق هستی اجزای عالم را در کنار هم گرد آورده، آنها را به صورتی ترکیب کرده است و که بهتر از آن قابل تصور نیست. هر جزء در موقعیتی قرار گرفته است که بالاترین کارآیی را دارد. مثلا چشم انسان در قسمت بالای بدن قرار گرفته که حرکت و جابجایی برای انسان به آسانی میسر است. همچنین گوش و دهان و… .

در آیه سوم می خوانیم:

و (پروردگاری) که اندازه معین کرد و راه نمود.

یعنی آنچه را که خلق کرده به اندازه و حدود معینی آفریده است؛ و توانایی ها و قابلیت هایی برای تشخیص در آنان قرار داده که به وسیله آن، هر موجودی به سوی آنچه سزاوار است هدایت می یابد. مانند طفل که از اولین روز تولد، برای شیر خوردن به سینه مادر روی می آورد، و یا جوجه کبوتر که وقتی تخم را می شکند و از آن خارج می شود، می داند که باید منقار در دهان مادر کند و نیز مانند هدایت زنبور عسل به گلها و… .

در این سوره خداوند به رسول گرامی (صلی الله علیه و آله و سلم) خویش وعده می دهد که: کار عظیم رسالت را بر تو آسان می گردانیم. سپس وی را به تبلیغ دین و پند و اندرز به مردم، ترغیب می کند.

در آیات پایانی این سوره یعنی آیات 14 تا 19 می خوانیم:

همانا رستگار شد آن کس که پاکی پیشه کرد، و نام پروردگارش را یاد کرد و نماز گزارد. ولی (شما) زندگی دنیا را بر می گزینند، با آنکه (زندگانی) آخرت نیکوتر و پایدارتر است. همانا این سخن در صحیفه های گذشته آمده است: صحیفه های ابراهیم و موسی.

پینوشت: کتاب گلستان سوره‌ها – ص 164