نتايج جستجو مطالب برچسب : تربیت فرزندان

فرزندان خود را اینگونه تربیت کنید

عادات سالم در افراد از سنین ابتدایی زندگی شکل می‌گیرند، در سال جدید به فرزندانتان کمک کنید زندگی بهتری داشته باشند.

الگوی خوبی باشید تا فرزندانتان بیاموزند از خشونت دوری کنند

کتک زدن، سرزنش کردن و تحقیر کردن به کودکان می‌آموزد که می‌توانند با دیگران چنین رفتارهایی داشته باشند و

ادامه مطلب / دانلود

10 نکته ضروری که باید به کودکان آموزش دهید

برخی مسایل هستند که باید حتماً به فرزندان عزیز خود بیاموزید. کودکان آسیب‌پذیر، ساده و ترسو هستند. این وظیفه والدین است آنها را برای رویارویی با برخی مشکلات و بلاها آماده کنند.

1- حرف زدن با غریبه ها

آموزش و هشدار دادن به کودکان در مورد ارتباط با غریبه ها از جمله مواردی است که پدر و مادرها باید آن را جدی بگیرند. باید در این مورد با دقت و تاکید بسیار با فرزندان خود صحبت کنید. البته مراقب باشید این مساله را طوری مطرح نکنید که موجب ترس کودک از غریبه ها بشود. باید به جای ترساندن آنها، اطلاعات مفید که

ادامه مطلب / دانلود

 چهار مرحله مهم در تربیت فرزندان

در اینجا برای شما پدران و مادران، دوره های زندگی کودکان را بخش بندی کرده ایم که در هر مرحله باید فرزند شما متناسب با سنی که در آن است، تربیت شود… تنها دلیل اینکه بچه‌ها یکدیگر را می‌زنند این است که آنها نمی‌توانند جواب دهند.

دورهٔ اول، تا پنج سالگی: تا پنج سالگی فعالیت، کنجکاوی و علاقهٔ به زندگی در کودک شکل می‌گیرد. به جای ممنوعیت و تنبیه، توجه بچه‌ها را به چیز دیگری سوق دهیم. تنها دلیل اینکه بچه‌ها یکدیگر را می‌زنند این است که

ادامه مطلب / دانلود

چگونه الگوی خوبی برای فرزندان‌ باشیم؟

برای اینکه الگوی خوبی برای فرزندان‌تان باشید، باید صداقت را تمرین کنید. اگر فرزندتان از شما سواات سخت و تکان دهنده می‌پرسد، به آنها صادقانه پاسخ دهید. فقط آن پاسخ‌ها را طوری بیان کنید که فرزندتان متوجه آن بشود.

والدین نمی‌دانند که چه تاثیری بر فرزندانشان دارند. از زمانی که به دنیا می‌آییم، شروع به یادگرفتن از کسانی می‌کنیم که بیشتر از در اطراف خود می‌بینیم که معمولاً هم پدر و مادرمان هستند. الگو بودن کمی ترس دارد اما باید بدانید که

ادامه مطلب / دانلود

پسران را چگونه مرد تربیت کنیم؟

یک روانشناس و استاد دانشگاه با اشاره به نقش والدین در تربیت پذیر شدن فرزندان، گفت: یکی از مهم ترین ارکان موفقیت افراد در آینده، “مسئولیت پذیر” تربیت کردن آنها از سنین کودکی و تفهیم انجام وظیفه محول به آنها است.

عبدالله سلطانی نژاد روانشناس و عضو هیت علمی دانشگاه امام حسین (ع) توجه بیش اندازه خانواده به کودکان را موجب بروز مشکلات تربیتی بزرگسالی آنها دانست و اظهارداشت: برخی خانواده های ایرانی در تعریف والدین موفق اشتباه کرده و

ادامه مطلب / دانلود

کلمات ممنوعه در تربیت کودکان

«من هر چه قدر به فرزندم می گویم وسایل شخصی ات را سر جایش بگذار، هر روز صبح تختت را مرتب کن یا اتاقت را همیشه مرتب نگه دار، انگار تاثیری ندارد. خیلی از راهکارها را امتحان کرده ام، خیلی شرط و شروط برایش گذاشته ام؛ اما دست آخر هم، آن گونه ای که می خواستم نشده است.»

حسین سلیمان پور، روان شناس تربیتی در این باره و به عنوان اولین جمله می گوید: «بچه هایی که خیلی مرتب و منظم هستند، ممکن است در آینده رفتارهای وسواسی از خود نشان دهند. پس تاکید زیاد و افراطی بعضی والدین بر منظم بودن کودک شان، می تواند مشکلات روان شناسانه ای مانند وسواس برای آن ها به وجود آورد.» با این حال، توصیه هایی برای تحقق این هدف به والدین مطرح می شود.

اعتماد به نفس کودکتان را از بین نبرید

سعی کنید نصیحت، تذکر و امر و نهی را کاهش دهید و به موقع و اصولی از آن استفاده کنید؛ زیرا امر و نهی زیاد اعتماد به نفس کودک را از بین می برد. در ضمن از راهکار «تقویت دوبل» بهره ببرید. یعنی هرگاه فرزندتان، وسایلش را مرتب کرد، هم او را تشویق کنید و هم جلوی همسرتان این موضوع را بازگو کنید تا او هم تشویقش کند و

ادامه مطلب / دانلود

اینکه چطور می توان فرزندان را به انجام و تکرار رفتارهای خوب علاقمند کرد و رفتارهای شایسته را در آنها به صورت عادت در آورد سوالی است که ذهن اغلب والدین را به خود مشغول می کند. حال این تقویت کننده ها چه می تواند باشد و چگونه باید اجرا شود و…

تقویت کننده ها عمدتاً به اموری اطلاق می شود که نرخ یک رفتار را افزایش می دهند که در شیوه های تربیتی کودکان بسیار مورد استفاده قرار می گیرد. وقتی تقویت کننده به درستی و در مواقع مناسب به کودک ارائه شود، کودک به انجام دادن بیشتر آن کار درست، تمایل نشان داده و به احتمال زیاد آن شیوه تربیتی با برنامه آموزشی به موفقیت خواهد رسید.

حال ببینیم این تقویت کننده ها چه هستند؟

تقویت کننده های خوردنی
تقویت کننده های خوردنی- چیزهایی که کودکان دوست دارند و قابل خوردن وآشامیدن هستند را تقویت کننده های خوردنی می نامند. بیشتر کودکان ترجیح می دهند به جای بازی و یا مورد توجه مربیان و والدین قرار گرفتن یا سایر فعالیت ها، چیزی بخورند یا بیاشامند. آنها شیرینی، بیسکوییت، ژله، برخی میوه ها، اسمارتیز آب نبات، ذرت و … را بسیار دوست دارند. اغلب کودکان این تقویت کننده ها را به بازی های فکری و انجام دادنی ترجیح می دهند اما فراموش نکنید که این شما هستید که می توانید در کودکتان ذائقه سازی کنید لذا توجه جدی داشته باشید که تقویت کننده های خوردنی همیشه اولویت آخر والدین باید باشد.
اگر قرار باشد تقویت کننده های خوردنی با انجام دادنی به عنوان تقویت کننده مورد استفاده قرار گیرند، پیش از آموزش دادن، کودک باید از آنها محروم باشد. در صورتی که آموزش دهنده بخواهد چندین بار از چنین تقویت کننده هایی استفاده کنند باید به کودک اجازه داد که تنها در فاصله های کوتاه ۳۰ ثانیه تا ۱دقیقه با آنها بازی کنند

اسباب بازیها
تقویت کننده های انجام دادنی- اسباب بازی ها و یا بازی هایی که مستلزم شرکت افراد دیگر نیستند، تقویت کننده های انجام دادنی به شمار می روند. مثلاً برخی کودکان دوست دارند اسباب بازی های متحرک برقی را که این طرف و آن طرف می روند تماشا کنند و یا با توپ و عروسک بازی کنند. برخی دیگر درست دارند کاغذ یا پارچه را پاره کنند. برخی تاب خوردن را دوست دارند، آب بازی کنند، سه چرخه سواری کنند و….
نکته: اگر قرار باشد تقویت کننده های خوردنی با انجام دادنی به عنوان تقویت کننده مورد استفاده قرار گیرند، پیش از آموزش دادن، کودک باید از آنها محروم باشد. در صورتی که آموزش دهنده بخواهد چندین بار از چنین تقویت کننده هایی استفاده کنند باید به کودک اجازه داد که تنها در فاصله های کوتاه ۳۰ ثانیه تا ۱دقیقه با آنها بازی کنند.

کودک را در آغوش بگیرید
تقویت کننده های اجتماعی- تقویت کننده های اجتماعی آنها هستند که با افراد دیگر سر و کار دارند. پدر و مادر، معلمان یا مربیان می توانند کودکان را تشویق کنند، در آغوش بگیرند، با دست به پشت شان بزنند و یا با آنها بازی کنند. برای اینکه رفتاری در کودک تقویت شود یا دوام یابد باید ترتیبی بدهید که پس از اینکه کودک هر بار رفتار مورد نظر را انجام داد پاداشی به او داده شود. به بیان دیگر هر رفتار مطلوب کودک نتیجه خوشایندی به دنبال داشته باشد.

لازم است پدران، مادران برنامه هایی ترتیب دهند تا یادگیری مطالب تازه نتیجه ای خوشایند یا فایده ای مستقیم برای کودک داشته باشد. باید توجه داشت که استفاده از تقویت کننده  به عنوان پاداش برای کودک جالب است و تقویت کننده رفتار وی می شود.

در انسان ها یک خصیصه ذاتی وجود دارد که طبق آن افراد با کسانی که رفتار محبت آمیز دارد با محبت و نسبت به کسانی که رفتار خصمانه دارند با پرخاشگری رفتار می کنند. فردی که مرتب تقویت می شود به همه افراد رفتار محبت آمیز نشان می خواهد داد و فردی که زیاد تنبیه می شود نسبت به همه رفتارهای پرخاشگرانه خواهد داشت.

در تربیت فرزندان از تشویق نیز استفاده کنید، چون کودکانی که به خاطر کارهای خوب و رفتارهای مناسب مورد تشویق قرار می گیرند در بزرگسانی افرادی مطمئن، با کفایت، شاداب و موفق خواهند بود.

ادامه مطلب / دانلود

راهکارهای تربیت فرزندان

کودکان مدام حد و حدودی که والدین برای آن ها تعیین می کنند را محک می زنند، بنابراین وقتی نوبت به آموزش نظم و انضباط به فرزندان می رسد نباید توقع معجزه داشته باشید. تربیت فرزند به صبر و دقت زیادی

ادامه مطلب / دانلود

بایدهای زنانه شایدهای مردانه، زن بودن و مرد بودن با خود باید و نباید هایی به همراه دارد برای یک زندگی عاشقانه باید آنها را رعایت کرد.

بایدهای زنانه شاید های مردانه

خانواده کانون پیوند عاطفی زن و مرد و جایگاه تربیت فرزندان است. زنان و مردانی که از پشتوانه ارزشمند خانواده برخوردارند بهتر مسیر رشد فردی و اجتماعی را می‌پیمایند و کمتر به آسیب‌های اجتماعی دچار می‌شوند ضمن این که می‌توانند فرزندان سالمی را تحویل جامعه دهند، اما پرسش اصلی اینجاست که زن و شوهر چه وظایف و تکالیفی در خانواده دارند و چه مسئولیتهایی بر عهده آنان گذاشته شده است. ابتدا باید گفت که بلافاصله بعد از ازدواج،حقوق و تکالیفی برای زن و شوهر ایجاد می شود. ماده 1102 قانون مدنی در این باره می گوید: (همین که نکاح به طور صحت واقع شد، روابط زوجیت بین طرفین موجود و حقوق و تکالیف زوجین در مقابل همدیگر برقرار می شود). سپس باید به بررسی تکالیف و وظایف زن ومرد در خانواده بپردازیم. در روابط زن و شوهر می توان نخست از تکالیف مشترک زوجین سخن گفت که به تعدادی از آنها اشاره می شود.

ادامه مطلب / دانلود

همه والدین کم و بیش تصویری آرمانی و اید ه آل از فرزندان خود دارند. مبنی بر اینکه چگونه باید باشند؛ چه اطلاعاتی را کسب نمایند و ارزش های اخلاقی و معیار های رفتاری را چگونه به کار ببرند.

نکاتی مهم در مورد تربیت فرزندان

والدین جهت سوق دادن فرزندانشان به سوی اهداف خویش ، روش های مختلفی را به کار می گیرند و رفتارهایی را در مقابل کودکانشان ارائه می دهند.

به طور کلی وقتی با  چند روش متفاوت به نتایج یکسانی می رسیم، بیشتر از به کار بردن یک روش احساس اطمینان خاطر می کنیم. بدین خاطر در این مقاله ، برآنیم تا روش های مختلف تربیتی را مورد بررسی قرار دهیم ، تا نوع و شیوه ی روش تربیتی خود را بهتر بشناسیم . از بین روش های مختلف ، دو جنبه ی مهم در فرزندپروری اهمیت دارد:

ادامه مطلب / دانلود

---

فرزند پروری از دشوارترین تکلیفی است که والدین در زندگی با آن روبرو هستند. تربیت فرزندان کار بسیار دشواری است با اینحال تعداد کمی از ما والدین برای این مسئولیت مهم آمادگی لازم را داریم. والدین اکثر اطلاعات خودشان را از تجربه بدست می آورند. فرزندپروری موثر به شما کمک می کند تا پدر و مادر موفق تری باشید و رابطه بهتری با فرزند خودتان برقرار کنید و با داشتن نظم و انظباط کودکان رفتار و عزت نفس بهتری داشته باشند.

سه قانون برای فرزندپروی لازم داریم:

قانون اول: دادن پاداش به رفتار خوب فرزندان.

قانون دوم: تشویق نکردن رفتار نامطلوب فرزندان.

قانون سوم: تنبیه برخی از رفتارهای بد فرزندان با شیوه های ملایم.

قانون اول: تشویق کردن رفتارهای خوب:  وقتی فرزند شما کاری انجام می دهد که شما را خرسند می کند و رفتاری که دوست دارید در آینده بیشتر تکرار شود حتما سعی کنید این رفتار را با ارائه پاداش تقویت کنید. پاداشها را بلافاصله بعد از رفتار خوب کودک بکار ببرید. بخاطر داشته باشید شما مهمترین منبع پاداش برای فرزندانتان هستید.

پاداشها انواع مختلفی دارند:

پاداشهای اجتماعی: توجه کردن، لبخند زدن، در آغوش گرفتن جزء پاداشهای اجتماعی است.

پاداشهای فعالیتی یا امتیازی: مثل بازی کردن با مادر، پارک رفتن است. یعنی شما در ازای رفتار خوب کودک فعالیتی انجام می دهید. حتما در کنار پاداش فعالیتی، تحسین هم وجود داشته باشد.

پاداشهای مادی: مانند توپ، بادکنک، یا وسیله دیگر.

قانون دوم: تشویق نکردن رفتار نامطلوب فرزندان: ممکن است کودک شما رفتارهای نامناسب مثل تهدید کردن، ناله کردن یا کج خلقی نشان می دهد و در مقابل از شما چیزی بخواهد. دقت کنید با تسلیم شدن در مقابل رفتار بد، او را تشویقش نکنید. اگر به رفتار بد پاداش بدهید نیرومندتر می شود و بیشتر و بیشتر تکرار خواهد شد.

 راه دیگر برای دوری کردن از دادن پاداشهای تصادفی به رفتارهای بد ” نادیده گرفتن فعال”  است. البته رفتارهای بدی وجود دارد که صرفا نمی توان نادیده گرفت برای چنین رفتارهای از قانون سوم استفاده کنید.

قانون سوم: تنبیه برخی از رفتارهای بد فرزندان با شیوه ملایم: کودک خود را تنبیه کنید ولی از تنبیه سخت استفاده نکنید. این ممکن است از نظر احساسی و بدنی به او صدمه وارد کند. اگر برای تنبیه کردن کودک تان،  از روشهای نامناسب استفاده کنید.  در آینده به او می آموزید،  در مقابل دیگران پرخاشگر باشند تا به چیزهای که می خواهند برسند.

روش های جهت تنبیه ملایم فرزندان وجود دارد که والدین می توانند از آنها استفاده کنند. محروم سازی، عواقب منطقی رفتار، مجازاتهای رفتاری.

محروم سازی: چنانچه بدرستی استفاده شود تاثیر بسزایی دارد. محروم سازی قرار گرفتن کودک در محیطی است که حوصله اش را سر ببرد. و باید بلافاصله بعد از عمل بدی که از او سرزده است،  محروم سازی انجام گیرد. دقت کنید به ازای هرسن کودک یک دقیقه محرومیت انجام می شود باید حتما با روشی پایان محروم سازی را تعیین کنید. مثل ساعت.

عواقب منطقی رفتار: یک پیامد منطقی برای یک رفتار خاص، یک تنیبه منطقی است.  تنبیه باید متناسب با عمل انجام شده توسط کودک باشد.

مجازات رفتاری: مجازات رفتار مانند جریمه رفتاری، هنگامی اتفاق می افتد که والدین کودک را بدلیل رفتار نامطلوب جریمه می کنند. این جریمه پس گرفتن امتیاز است. اگر می خواهید از جریمه رفتاری استفاده کنید باید شرط انجام شدن جریمه را قبل از انجام شدن رفتار نامطلوب به کودکتان اعلام کنید.

اگرچه تنبیه به تنهایی نمی تواند باعث افزایش رفتار های مطلوب شود تنها راه موجود برای افزایش رفتار خوب این است که کودک را هنگام انجام دادن رفتار های مناسب، غافلگیر کنید و به آنها پاداش دهید. یعنی از طریق تشویق آنها به رفتارهای خوب، رفتارهای مطلوب در آنها را افزایش بدهید. بهتر است با ارائه الگوهای مناسب و تشویقهای  به موقع و بازخورد مناسب او را در جهت رفتارهای درست هدایت کنید.

ادامه مطلب / دانلود

یک کارشناس مسایل دینی و استاد حوزه و دانشگاه گفت: فرزندان ما آنچنان می‌شوند که ما هستیم، نه آنطور که دلمان می‌خواهد پس باید در تربیت آنها به مسائل گوناگونی توجه داشته باشیم.

---

حجت‌الاسلام والمسلمین مسعود عالی در جمع عزاداران حسینی با اشاره به نقش خانواده در اسلام با محوریت چگونگی تربیت کودکان و نوجوانانی که در حادثه عاشورا حضور داشتند، افزود: رسول خدا(ص) چهار راهکار برای تربیت فرزندان معرفی می‌کنند. یکی اینکه پدر و مادر ابتدا خود عامل به خیر و خوبی باشند. در خانه‌ای که پدر و مادر به واجبات، محرمات و حلال و حرام توجه نمی‌کنند یا به نماز اول وقت اهمیت نمی‌دهند نباید انتظار داشته باشند که فرزندانشان دینی تربیت شوند.

وی خاطرنشان کرد: والدین باید صداقت، رفاقت، تدین و مهربانی و اهل عمل بودن به خیر و خوبی‌ها را از خود نشان دهند. بنابراین خوشا به حال پدر و مادری که دین را شوخی نگیرد و آن را در عمل به فرزندانش بیاموزد.

این واعظ مجالس دینی افزود: راهکار دوم این است که فرزندانتان را متذکر خدا قرار دهید و این به معنی تسبیح دادن به دست فرزند نیست، بلکه باید بستر خانواده بستر ذکر و یاد خدا باشد و یاد خدا به طوری در آن خانه قوی باشد که کسی جرأت گناه نداشته باشد.

عالی با بیان این‌که «در خانه‌هایی که دینداری پررنگ می‌شود شهدایی همچون شهدای انقلاب اسلامی و دفاع مقدس تربیت می‌شوند» گفت: راهکار سوم این است که فرزندانتان را امر به معروف و نهی از منکر کنید و بدانید با که می‌رود، کجا می‌رود و چه می‌کند. اما فرزندی که ازدواج کرد و رفت تلاش نکنید سلیقه‌ها و نظراتتان را به او تحمیل کرده و زندگی او را خراب کنید بلکه به آنها نظر مشورتی بدهید زیرا امر به معروف باید همراه با رفاقت باشد.

وی راهکار دیگر را رفیق بودن پدر و مادر با فرزندانشان عنوان کرد و گفت: کلید تربیت یک کلمه است و آن اینکه با فرزندانتان رفیق شوید و نگذارید قبل از شما کسان دیگری با آنها رفیق شوند.

.این کارشناس مسایل دینی و استاد حوزه و دانشگاه همچنین با توصیه به مادران برای بردن فرزندان به مجالس عزای سیدالشهدا(ع) تصریح کرد: بچه‌هایتان را با خودتان به مجالس عزای سیدالشهدا(ع) ببرید که معنویت آن مجالس فرزندانتان را جذب می‌کند چرا که این محفل تردد ملائکه است و بدون شک در تربیت دینی آنها موثر خواهد بود.

ادامه مطلب / دانلود

فقط در صورتی والدین در گناه کودکان شریک نیستند که آنها زمینه ی رشد و تربیت دینی کودک را فراهم کرده باشند ولی فرزند با این حال راه گناه را انتخاب کرده باشد .

یک کودک یا نوجوان یا جوان برای کشف نیازها،استعدادها و تواناییهایش ناگزیر از آزمون و خطاست فلذا خطا و اشتباه او نیز امری اجتناب ناپذیر است و باید با دادن فرصتهای دوباره زمینه شکوفایی و پیشرفت آنها را فراهم ساخت.

سیاری از اخلاق های ممدوح و مذموم را کودکان در سنین پایین از مادران خود می آموزند و بیشتر در سنین بالاترست که از پدر خود الگو برداری می کنند . این نکته به نقش موثر مادران در تربیت اشاره دارد ….

مرد و زن دو عنصر اصلی خانواده اند که هر کدام جداگانه مسئولیت خاص به خود را دارند که با تولد فرزند برای هر کدام مسئولیت جدید تری بوجود می آید.

به بیان دیگر می توان گفت با به دنیا آوردن یک بچه، مسئولیت سعادت بخشی یک انسان را پذیرفته اند که البته باید دانست که عمده ی این مسئولیت بر گردن مادر است . تا آن جا که در حدیث نبوی می خوانیم که :

«اَلجَنَّهٌ تَختَ أقدام الاُمَّهاتِ»
(بهشت زیرپاى مادران است.)

که شاید اشاره به این معنا باشد که چون مادران به خصوص در سنین پایین کودک ،نقش موثری در بهشتی شدن فرزندان را دارند از این روست که به دلیل این نقش موثر ،بهشت زیر پای آنان است .

از طرفی هم بسیاری از اخلاق های ممدوح و مذموم را کودکان در سنین پایین از مادران خود می آموزند و بیشتر در سنین بالاترست که از پدر خود الگو برداری می کنند. این نکته به نقش موثر مادران در تربیت اشاره دارد .

و از سویی دیگر با توجه به آموزه های دینی فرزندان جزئی از باقیات الصالحات والدین هستند به این معنا که چون والدین نقش موثری در تربیت فرزند خود داشته اند از این رو اگر فرزندان هم در مسیر الهی قدم بردارند آنان نیز در این سهیم هستند و اگر به سمت گناه رفتند باز والدین به دلیل نقش موثر در تربیت، در آن شریک هستند و این همان قبول مسئولیتی است که در ابتدا گفته شد .

و فقط در صورتی والدین در گناه کودکان شریک نیستند که آنها زمینه ی رشد و تربیت دینی کودک را فراهم کرده باشند ولی فرزند با این حال راه گناه را انتخاب کرده باشد .

حال قرآن کریم مسیر تربیت دینی کودکان را از زبان لقمان حکیم بازگو می کند که در تعلیم فرزندش ده محور تربیتی را مد نظر قرار می دهد که عبارتست از:

۱ـ حسن ارتباط با خداى رحمان: «لاتُشرِک بِاللهِ»

۲ـ احترام به والدین : «وَوَصَّینَا الاِنسانَ بِوالِدَیهِ»

۳ـ معاد: «إِن تَکُ مّثقاَ حَبَّهِ مِن خَردَلٍ فَتَکُن فى صَخرَهِ أو فِى السَّمواتِ أو فِى الأرضِ یأت بِهَا الله»

۴ـ نماز: «أقِم الصَّلاه»

۵ـ امر به معروف و نهى از منکر: «وَ أمر بِالمَعروُفِ وَ انهَ عَنِ المُنکَرِ»

۶- صبر و پایدارى : «وَ اصبِر عَلَى ما أصابَک»

۷ـ مردمدارى : «وَلاتُصَغَّر خَدَّکَ لِلناسِ»

۸ـ تواضع و فروتنى : «وَلاتَمشِ فِى الاَرضِ مَرَحاً»

۹ ـ میانه روى : «وَاقصِد فى مَشیکَ»

۱۰ ـ آهسته و آرام سخن گفتن: «وَاغضُض مِن صَوتِکَ» (لقمان آیه ی ۱۳)

با توجه به آیه ی مربوطه این مطلب به درستی فهمیده می شود که روند تربیتی کودک از آشنایی با خدای رحمان و ترک معصیت شروع شده و سپس مراحل بعدی مورد توجه قرار می گیرد .

که در مرحله ی اجرایی اولین آموزش ، مربوط به آموزش نماز و در ارتباط با مردم نیز اولین اموزش فروتنی و تواضع پایه ی رفتار های دینی است .

نکاتی مهم در راه تربیت

۱- رعایت مساوات در ابراز محبت به فرزندان

إِذْ قالُوا لَیُوسُفُ وَ أَخُوهُ أَحَبُّ إِلى أَبِینا مِنَّا وَ نَحْنُ عُصْبَهٌ إِنَّ أَبانا لَفِی ضَلالٍ مُبِینٍ

اقْتُلُوا یُوسُفَ أَوِاطْرَحُوهُ أَرْضاً یَخْلُ لَکُمْ وَجْهُ أَبِیکُمْ وَ تَکُونُوا مِنْ بَعْدِهِ قَوْماً صالِحِینَ (یوسف/۸و۹)

هنگامى که (برادران) گفتند یوسف و برادرش (بنیامین) نزد پدر از ما محبوبترند در حالى که ما نیرومندتریم، مسلما پدر ما، در گمراهى آشکار است! یوسف را بکشید یا او را به سرزمین دور دستى بیفکنید تا توجه پدر فقط با شما باشد و بعد از آن (از گناه خود توبه مى‏کنید و) افراد صالحى خواهید بود.

این آیات بازگویی نمونه ای از نتایج عدم رعایت تساوی در ابراز محبت به فرزندان است. در این آیات می خوانیم که حسد برادران یوسف را تا سر حد کشتن وی پیش برد و تنها دلیلی که برای این کار داشتند این بوده که «پدر او را بیشتر از ما دوست دارد»(أَحَبُّ إِلى‏ أَبِینا مِنَّا).

۲- نیاز فطری و طبیعى فرزندان به بازی و سرگرمی های سالم

قالُوا یا أَبانا ما لَکَ لا تَأْمَنَّا عَلى‏ یُوسُفَ وَ إِنَّا لَهُ لَناصِحُونَ أَرْسِلْهُ مَعَنا غَداً یَرْتَعْ وَ یَلْعَبْ وَ إِنَّا لَهُ لَحافِظُونَ قالَ إِنِّی لَیَحْزُنُنِی أَنْ تَذْهَبُوا بِهِ وَ أَخافُ أَنْ یَأْکُلَهُ الذِّئْبُ وَ أَنْتُمْ عَنْهُ غافِلُونَ قالُوا لَئِنْ أَکَلَهُ الذِّئْبُ وَ نَحْنُ عُصْبَهٌ إِنَّا إِذاً لَخاسِرُونَ (یوسف/۱۱تا۱۴)

(برادران نزد پدر آمدند و) گفتند پدر جان! چرا تو درباره یوسف به ما اطمینان نمى‏کنى در حالى که ما خیرخواه او هستیم؟ او را فردا با ما بفرست تا غذاى کافى بخورد و بازى و تفریح کند و ما حافظ او هستیم. (پدر) گفت من از دورى او غمگین مى‏شوم و از این مى ‏ترسم که گرگ او را بخورد و شما از او غافل باشید. گفتند: اگر او را گرگ بخورد با اینکه ما گروه نیرومندى هستیم، ما از زیانکاران خواهیم بود.

در این آیات، یعقوب پیامبر در برابر استدلال فرزندان نسبت به نیاز یوسف به گردش و تفریح، هیچ پاسخى نمی دهد و عملاً آن را می پذیرد. این خود دلیل بر آن است که داشتن بازی و سرگرمی سالم برای فرزند، یک نیاز فطرى و طبیعى است و نباید از آن جلوگیری کرد.

۳- نشان ندادن راه های انحراف به فرزندان

گاه انسان به کودک خردسالش مى‏گوید توپ خود را به لامپ چراغ نزن. کودک که تا آن وقت نمى‏دانست مى‏شود توپ را به لامپ بزند، متوجه این مساله مى‏شود که چنین کارى امکان پذیر است و به دنبال آن، حس کنجکاوى او تحریک مى‏شود که باید ببینم اگر توپ را به لامپ بزنم چه اتفاقی می افتد و به دنبال آن شروع به آزمایش این مساله مى‏کند، آزمایشى که به شکستن لامپ منتهى خواهد شد.

۴- گذشت و چشم پوشی از خطاهای فرزندان در صورت ندامت

قالُوا یا أَبانَا اسْتَغْفِرْ لَنا ذُنُوبَنا إِنَّا کُنَّا خاطِئِینَ قالَ سَوْفَ أَسْتَغْفِرُ لَکُمْ رَبِّی إِنَّهُ هُوَ الْغَفُورُ الرَّحِیمُ(یوسف/۹۸و۹۷)

گفتند: پدر، از خدا آمرزش گناهان ما را بخواه که ما خطاکار بودیم. گفت به زودى براى شما از پروردگارم آمرزش مى ‏طلبم که او غفور و رحیم است.

فرزندان باید بیازمایند تا راه را از چاه، و صواب را از ناصواب تشخیص دهند. یک کودک یا نوجوان یا جوان برای کشف نیازها،استعدادها و تواناییهایش ناگزیر از آزمون و خطاست فلذا خطا و اشتباه او نیز امری اجتناب ناپذیر است و باید با دادن فرصتهای دوباره زمینه شکوفایی و پیشرفت آنها را فراهم ساخت.

 

ادامه مطلب / دانلود