اولین کسانی که وارد آتش جهنم میشوند!

خداوند متعال می فرماید: یا أَیُّهَا الَّذینَ آمَنُوا اجتَنِبُوا کثَیراً مِنَ الظَّنِّ إنَّ بَعضَ الظَّنِّ إثمٌ وَ لاتَجَسَّسُوا وَلایَغتَبْ بَعضُکُم بَعضاً أیَحِبُّ أحَدَکُم أنْ یَأکُلَ لَحمَ أخیهِ مَیتاً فَکَرِهتُمُوهُ وَ اتَّقُوا اللّه َ إنَّ اللّه َتَوّابٌ رَحیمٌ؛ اى کسانى که ایمان آوردید! از بسیارى از پندارها اجتناب کنید زیرا برخى از پندارها گناه است و تجسس نکنید و غیبت یکدیگر را روا مدارید، آیا فردى از شما دوست دارد گوشت برادر مرده خود را بخورد؟ که البته از آن بدتان مى آید و از خدا بترسید و توبه کنید که خدا توبه پذیر و بخشاینده است.

غیبت عبارت است از یاد کردن دیگرى به نوعی که اگر با خبر شود رنجیده می گردد؛ یعنى نقص کسى را نزد دیگران به قصد نکوهش ذکر کردن. این نقص ممکن است جسمانى، اخلاقى یا رفتارى باشد؛ البته باید در نزد عرف نقص قلمداد شود. غیبت صرفاً به وسیله گفتار و زبان نیست، بلکه نوشتن و اشاره کردن نیز مشمول عنوان غیبت است. پر واضح است که اگر غیبت در بین جمعیتی رایج شود، موجب کینه و حسد و بغض و عداوت شده و ریشه در جامعه می دواند و درخت دو رویی را بارور می کند و وحدت و اتّحاد جامعه را گسسته و پایه دیانت را سست می کند. از سویی این عمل عقوبات اخروی شدیدی را به همراه دارد، چنانکه در این باره امام صادق (ع) می فرمایند: مِنِ اغتابَ أخاهُ المُؤمِنَ مِن غَیرِ تِرَهٍ بَینَهُما فَهُوَ شَرَکَ الشَّیطانَ؛ کسى که بدون اینکه برادر مؤمنش به او ظلمى کرده باشد غیبت او را بکند شریک شیطان است. نیز بیان می دارند: غیبت، حسنات (خوبی ها و نیکی ها) را از بین می برد همانطور که آتش هیزم را از بین می برد. خداوند بزرگ به موسی وحی می فرمود: غیبت کننده اگر توبه کند آخرین کسی است که وارد بهشت میشود و اگر توبه نکند نخستین کسی است که وارد آتش می گردد.

علاوه بر این حضرت محمد (ص) در مورد حال و روز غیبت کنندگان در قیامت و در هنگام رسیدگی به اعمال آنان می فرمایند: یُؤتى بِأَحَدٍ یَومَ القِیامَهِ یُوقِفُ بَینَ یَدَىِ اللّه ِ وَ یُدفَعُ إلَیهِ کِتابَهُ فَلایُرى حَسَناتِهِ، فَیَقُولُ: إلهى لَیسَ هذا کِتابى، فَأنى لا أرى فیها طاعَتى، فَیُقالُ لَهُ: إنَّ رَبَّکَ لایَضِلُّ وَ لایَنسى، ذَهَبَ عَمَلُکَ بِاغتِیابِ النّاسِ؛ روز قیامت فرد را مى آورند و در پیشگاه خدا نگاه مى دارند و نامه علمش را به او مى دهند و او حسنات خود را در آن نمى بیند، مى گوید: خدایا این نامه عمل من نیست، زیرا طاعات من در آن نیست، به او گفته مى شود پروردگار تو فراموش نمى کند و جا نمى گذارد، همانا عمل تو با غیبت مردم کردن از بین رفته است. نیز بیان می دارند: مَنِ اغتابَ إمرَءً مُسلِماًبَطَلَ صَومُهُ، وَ نَقَضَ وُضُوئَهُ وَ جاءَ یَومَ القِیامَهِ یَفُوحُ مِن فیهِ رائِحَهٌ أنتَنُ مِنَ الجیفَهِ یَتَأَذى بِهِ أَهلُ المَوقِفِ؛ کسى که غیبت مسلمانى را نماید، روزه اش باطل مى شود، وضویش مى شکند و روز قیامت درحالى حاضر می شود که از دهانش بویى متعفن تر از مردار بیرون مى آید که اهل قیامت از آن بو رنج مى برند.

همچنین نبی مکرم اسلام با اشاره به حال و روز جهمنمیان در شب معراج می فرمایند: لَمّا عَرَجَ بى رَبّى عَزَّ وَ جَلَّ ، مَرَرتُ بِقُومٍ لَهُم أَظفارٌ مِن نُحاسٍ یَخمِشُونَ وُجُوهَهُم، وَ صُدُورَهُم، فَقُلتُ مَن هؤُلاءِ یا جَبرَئیلُ؟ فَقالَ هؤُلاءِ الّذینَ یَأکُلُونَ لُحُومَ النّاسِ، وَ یَقَعُونَ فى أعراضِهِم؛ هنگامى که پروردگارم مرا به معراج برد به گروهى برخوردم که ناخنهایى از مس داشتند، صورت و سینه خود را با آنها مى تراشیدند. گفتم: جبرئیل اینها چه کسانى اند؟ گفت: اینان کسانى اند که گوشت مردم را مى خوردند (غیبت نموده) و آبروى آنانرا مى برند.

علاوه بر این رسول خدا (ص) در گفتاری خطاب به ابوذر بیان می دارند: ای ابوذر؛ از غیبت بپرهیز، همانا غیبت، شدیدتر از زنا می باشد. پس ابوذر با تعجب پرسید چرا بدتر، ای رسول خدا؟ حضرت فرمودند: چونکه زناکار، از معصیت خویش توبه می کند و روی به درگاه خدا می آورد، خدای بخشنده هم توّاب و آمرزنده است؛ ولی غیبت، آمرزیده نمی شود، مگر آن که فرد غیبت شده ببخشاید.

منابع:

۱- قرآن کریم، سوره حجرات: آیه ۱۲٫

۲- مجلسی، بحارالانوار، ج ۷۵: ۲۵، ۲۵۷٫

۳- شعیری، جامع الاخبار: ۴۱۲٫

۴- متقی هندی، کنزالعمال، ج ۳: ۵۸۷٫

۵- حر عاملی، وسائل الشیعه، ج ۸: ۵۹۹٫

۶- محدثی، مواعظ حضرت رسول (ص) به ابوذر غفاری: ۲۴٫