کاسب باید از این کارها دوری کند

اسلام، مصالح و آسایش مردم را در اولویت قرار داده برای اینکه روابط اقتصادی نیز همانند روابط اجتماعی با صداقت و راستی و از روی عدالت و رضایت انجام پذیرد و مصالح فردی و اجتماعی تأمین گردد و نیز از هر گونه هرج و مرج و اختلاف جلوگیری شود و مردم در تمام عرصه‌های زندگی از جمله معاملات با خیال راحت و خوشی و خرّمی و آرامش زندگی کنند، در زمینه تجارت و معاملات نیز احکام و قوانینی مقرر داشته است تا با اجرای آن‌ها بتوانند زندگی سالم و خداپسندانه‌ای داشته باشند.

در کنار این ویژگی‌ها، تاجر در کسب و کار خود باید از برخی کارها پرهیز کند. رسول خدا صلی الله علیه و آله می‌فرمایند:

کسی که خرید و فروش می‌کند باید از پنج کار دوری ورزد وگرنه نباید خرید و فروش کند: ربا، سوگند، پوشاندن عیب کالا، تعریف و تبلیغ در موقع فروش و بدگویی از کالا در موقع خرید آن.(۱)

امام صادق علیه السلام نیز در این باره فرمودند:

هر کس بخواهد تجارت کند باید احکام دین خود را بیاموزد تا حلال را از حرام بازشناسند، کسی که احکام دین خود را نیاموزد و تجارت کند در کام شبهات فرو غلتد.(۲)

همچنین از پیامبر صلی الله علیه و آله سؤال شد: محبوب‌ترین مردم پیش خدا چه کسی است؟ آن حضرت فرمودند: «کسی که بیشترین سود و خدمت را به مردم ارائه دهد.» بنابراین در معاملات باید به فکر رساندن سود بیشتر به دیگران بود، نه اینکه انسان فقط به فکر سود خود باشد.

منابع احادیث:

۱- بحار الأنوار: ۱۰۳ / ۹۵ / ۱۸ منتخب میزان الحکمه: ۸۸

۲- وسائل الشیعه: ۱۲ / ۲۸۳ / ۴ منتخب میزان الحکمه: ۹۰