چرا شریعتی پیـامکـی شد؟!

«هیچ وقت نه کسی رو ببخش نه بدی هایش رو فراموش کن. بذار سر فرصت دهنشو سرویس کن»! (دکتر علی شریعتی با اعصاب داغون)…

حتما شما هم مثل من در طول ماه های گذشته، پیامک هایی را به نقل از دکتر علی شریعتی دریافت کرده اید که همگی در یک ویژگی مشترک هستند:

طنز! نه فقط پیامک ها که تقریبا تمامی فضاهای دنیای مجازی و شبکه های اجتماعی سرشار است از جملاتی این چنین؛ جملاتی که کسی نمی داند از چه زمانی و چرا این چنین بی پروا دکتر علی شریعتی را نشانه رفته اند و شخصیت او را به طنز درآورده اند. سخن هم البته صرفا از شریعتی نیست چرا که این کار با شخصیت هایی مثل کوروش و… هم صورت می گیرد ولی شدت و کیفیت جملات نسبت داده شده به شریعتی، با هیچ کدام از این شخصیت ها قابل مقایسه نیست. سال قبل وضعیت اما متفاوت بود.

در آن زمان جملاتی که به غلط به شریعتی نسبت داده می شد، حاوی مضامین بلند انسانی بود و تنها لحن کلام آغشته به طنز بود و از همین رو هم بود که سوسن شریعتی دختر دکتر علی شریعتی در یادداشتی که همان زمان درباره این موضوع نوشته بود به این نکته اشاره کرده بود که مگر «چه کیفیتی در نگاه و نوع زندگی و شخصیت این متفکر وجود دارد که باعث می شود بنویسند و به گردن او بیندازند؟» او همچنین با دقتی ژرف و ریزبینی خاصی که همواره در نوشته هایش است،اضافه کرده بود که: «این جملات تنها شباهت به یک حال و هوا دارند، به نوعی نثر، نوعی نگاه، نوعی موقعیت. هرکس هر چه دل تنگش می خواهد می گوید و به او نسبت می دهد و این دلتنگی ها غالبا از جنس عشق است و دین و سیاست و عبور از خط ممنوع و…». امروز اما صحنه متفاوت است، بسیار هم متفاوت.

امروز از آن دلتنگی ها خبری نیست و هر آنچه هست طنز است و هجو. آن روز اگر هر کس هر چه دل تنگش می خواست می گفت، امروز جملات و عباراتی این چنین است که جای آن را گرفته است: «Aidjwp qmgdatg rdmg rmhda , hmpa gmpam tdgatm mpdawg gwpa amgd adg جمله بالا چیست؟ از سخنان گوهر بار دکتر علی شریعتی که متاسفانه قبل از گفتن دکمه «Shift+alt» را فشار ندادند» !

جملات و عباراتی که بر خلاف ظاهر ساده شان، خبر از یک تحول عمیق فرهنگی می دهند و نمی توان به آسانی از کنار آن عبور کرد.فرضیه ها البته زیاد است: می توان فرض کرد که عده ای در ابتدا در یک اتاق فکر دور هم نشسته اند و با قصدی قبلی، تلاش برای تخریب دکتر شریعتی را این بار از این زاویه طراحی کرده اند.می توان فرض کرد که کاملا اتفاقی و بر حسب تصادف،فرد یا افرادی با این فکر که این کار ممکن است «بامزه» باشد، دست به یک چنین اقدامی زده اند و کارشان به قول معروف «گرفته است»، می توان فرض کرد که مخالفین شریعتی حال یا از طیف سنت گرایان یا از طیف منتقدین گرایش های مذهبی با این کار به نوعی خواسته اند شریعتی را به عنوان یک چهره محبوب ملی دینی، از اعتبار بیندازند و ده ها فرض کردهای دیگر… می توان هم جور دیگری به صحنه نگاه کرد: نسل امروز ایران از قهرمان پروری و اسطوره سازی خسته شده است و دیگر نمی خواهد مثل پدرانش به دنبال قهرمان باشد بلکه می خواهد خود، قهرمان زندگی اش باشد و برای «فردیت» خود بیش از هر چیزی اعتبار و احترام قائل باشد. حتی اگر اینگونه هم به صحنه نگاه کنیم و قضیه را اینگونه هم ببینیم، باز هم نمی توانیم از رواج پیامک هایی این چنینی و ساختن جملاتی با آن مضامین دفاع کنیم بلکه می توانیم رواج این پدیده را دوران گذار کوتاهی ببینیم که نسل امروز ایران به زودی سپری اش خواهد کرد و قدم در راهی خواهد گذارد که هر چه باشد، بی شک در آن از توهین و تحقیر خبری نیست. مطمئن باشید..