محرم در چه روز و ماهی بوده است؟

محرم در چه روز و ماهی بوده است؟

میهن فال: طبق محاسبات نجومی، روز عاشورای سال 61 هجری قمری،
برابر با بیست‌ و یکم (بیستم) مهرماه سال 59 هجری شمسی، و دوازدهم اکتبر سال 680 میلادی بوده است.

روز و ماه محرم

اما درباره اینکه عاشورای سال 61 قمری چه روزی از روزهای هفته بوده است، پنج قول وجود دارد:
شنبه، یکشنبه، دوشنبه، چهارشنبه و جمعه، که در این میان روز جمعه بیشترین قایل را دارد.
اما بررسی‌ها و محاسبات نجومی و ریاضی گویای آن است که عاشورای سال 61، روز دوشنبه بوده است.
این موضوع را به دو شیوه می‌توان اثبات کرد:

الف) از طریق زیج: بنا بر دیدگاه منجمان معاصر، زیج بهادرخانی تألیف غلامحسین جونپوری شیرازی،
یکی از دقیق‌ترین زیج‌های جهان به‌شمار می‌رود. طبق این زیج، آغاز سال 61 قمری روز یکشنبه بوده است؛
بنابراین روز عاشورا، سه‌شنبه بوده است.
اما باید در نظر داشت که مبنای کار زیج، محاسبه به امر وسط است؛
یعنی در تنظیم ذیج، ماه‌های فرد را سی‌روزه و ماه‌های زوج را 29 روزه به‌حساب می‌آورند،
و در هر سی سال، یازده بار ماه ذی‌حجه را سی‌روزه (کبیسه) حساب می‌کنند؛
درحالی‌که به‌حسب رؤیت، امکان دارد سه تا چهار ماه پشت سر هم، 29 روزه باشد.
ازاین‌رو گاهی اول ماه به‌حسب رؤیت، دست‌کم یک روز قبل از اول ماه به‌حسب امر وسط واقع می‌شود؛
یعنی گاهی روز دوم ماه با روز اول جدول زیج منطبق می‌شود.
با این ملاحظه به ظن قوی می‌توان گفت که عاشورا در روز دوشنبه بوده است.

ب) از طریق محاسبه ریاضی: فاصله میان آغاز سال اول هجری قمری تا روز عاشورای سال 61 قمری، 21272 روز است.
اگر این عدد را بر ایام هفته تقسیم کنیم، 3038 هفته و 6 روز می‌شود.
با توجه به آنکه مبدأ تقویم هجری قمری، پنجشنبه بوده است،
روشن می‌شود که روز عاشورای 61 قمری سه‌شنبه بوده است؛
اما با فرض اینکه هلال محرم آن سال یک روز زودتر رؤیت شده باشد،
می‌توان گفت روز عاشورای 61 قمری دوشنبه بوده است.
همچنین اگر عدد یادشده (21272 روز) را بر سال‌های شمسی تطبیق دهیم،
به امر وسط، برابر می‌شود با بیست ‌و یکم مهر سال 59 شمسی (21/7/59).
اگر رؤیت را یک روز جلوتر بدانیم، عاشورا مصادف با بیستم مهر همان سال می‌شود.
بنابراین می‌توان گفت: روز عاشورای سال 61 هجری برابر بوده است با روز دوشنبه بیستم مهرماه سال 59 شمسی.